Strona:Heraldyka (Kochanowski).djvu/19

– 13 –

tego terminu, liczyć się jednak musimy z zasadniczą już teraz jego dwoistością, podobną, jaka tkwi w nazwie jednego z poddziałów historyi sztuki, t. zw. «nauki o stylach», zajmującej się zarówno stylami jak i pseudostylami.
 Pojęta w ten sposób, rozszerzyła heraldyka w czasach ostatnich zakres badań swoich, wcielając do materyału właściwych studyów herbowych i inne godła, jak np. dawne gmerki (Haus-п.-Hof.-Marken) czyli oznaki mieszczańskie, będące czemś w rodzaju dzisiejszych «Trade-Mark» fabrycznych i kupieckich, ale używane niegdyś także w charakterze godeł osobistych i rodowych. Zasadniczym przedmiotem jej badań pozostały wszelako herby właściwe.
 Herby najdawniejsze, zachowane wśród ozdób architektonicznych, na monetach, pomnikach, nagrobkach i pieczęciach, pochodzą z epok stosunkowo późnych. Z badań właściwych wynika fakt, że najdawniejsze herby europejskie, datujące z przed czasów, w których reguły heraldyczne objęły