Strona:Heraldyka (Kochanowski).djvu/28

Ta strona została przepisana.
– 22 –

si nie wykształcili przeto wśród siebie herbów rodowych, lecz jedynie herby osobiste i familijne, podobnie jak Niemcy.[1]
Inaczej było w Polsce, a fakt ten, w zestawieniu z właściwą ewolucyą czeską, składa się na jeden jeszcze dowód, że granic chronologicznych powstania herbów cofać niepodobna poza najdawniejsze brzaski heraldyki właściwej, datujące, jak powiedzieliśmy, z doby wojen Krzyżowych.
Powracając do odrębności herbów słowiańskich, a zwłaszcza polskich, zauważyć musimy, że zaznaczyła się ona pod dwoma względami: pod względem wewnętrznym i zewnętrznym, a więc — zarówno w zakresie prawno-społecznym, dotyczącym używalności herbu, jak i heraldycznym, dotyczącym jego kształtu.
Odkładając na chwilę dokładniejsze

  1. Por. Palackiego «Gesch. Böhmens» II, 2 pag. 7, oraz przegląd herbarzów czeskich w II t. «Studyów Heraldycznych» prof. A. Małeckiego.