Strona:Heraldyka (Kochanowski).djvu/77

– 71 –

 Już sławny rycerz XIV st., Jan Luksemburski, umieszczał tarcze herbowe, jako herby na zbroi swojej, a inni, współcześni mu monarchowie i możni kładli je w tem samem znaczeniu i kształcie na nagrobkach, budowlach, monetach i medalach, rysując je na kamieniu, metalu i drzewie. Jakkolwiek materyały te niezawsze lub z trudnością dawały się zabarwiać, stanowiąc dla jednej z części zasadniczych heraldycznego herbu, mianowicie dla barwy, grunt nader niewdzięczny — późno, bo dopiero w w. XVII (około 1638 r.), powstał zwyczaj graficznego zaznaczania barw heraldycznych (gravure, Schraffierung, Damascierung). Właściwe, a stałe i niezmienne kombinacye linijek lub deseni oznaczać poczęły barwy heraldyczne, zastępując je w herbach niezabarwionych. Objaśnia to fig. 18 (patrz str. 72—73).
 Herb kolorowany barwami lub graficznie (fig. 19), mógł przeto z równą łatwością uledz blazonowaniu, które dla przytoczonego wzoru (fig. 19)