Strona:Heraldyka (Kochanowski).djvu/93

Ta strona została przepisana.
– 87 –

deł indywidualnych (rodzaj gmerku), o ile je przedtem posiadali.
Godło takie, godło najwybitniejszego członka rodu, spływało z czasem (w epoce rozpowszechnienia się godeł na Zachodzie) — na cały ród szlachecki wraz z opromieniającą je chwałą jednostki, która, wedle pojęć ówczesnych, z tem, co posiadała, była, jeśli już nie fizyczną, to jeszcze moralną własnością odpowiedniej wspólnoty, czyli współrodowców.
Nim to nastąpiło, nim godła jednostek wybitnych stały się w ciągu XII—XIV w. herbami właściwych «rodów» i zanim «rody» mniej znakomite poszły w tej mierze za przykładem celniejszych, widzimy, że jeszcze w Polsce XIII wieku, ojcowie, synowie i bracia nieraz odmiennych używają godeł.[1]
Nie różniła się przeto pod tym względem starodawna Polska od Zachodu, a zdaje się, że typ najdawniejszych znaków napieczętnych polskich

  1. A. Małecki j. w. II, 120 i t. d.