Strona:Honoryna; Studjum kobiety; Pani Firmiani; Zlecenie.djvu/122

anielskich szelmostw i niewinnych podstępów, mowy i milczenia, powagi i żartu, inteligencji i głupstwa, sprytu i naiwności, które stanowią kobietę z towarzystwa.
 — W programie który pan nakreślił, rzekła panna des Touches, gdzież pan pomieści kobietę-autorkę? Czy to jest kobieta z towarzystwa?
 — O ile nie jest genjalna, niech nas Bóg broni od jej towarzystwa, odparł Blondet, podkreślając tę odpowiedź spojrzeniem, które mogło uchodzić za komplement pod adresem Kamila Maupin. To nie mój pogląd, ale Napoleona.
 — Och, darujcie to Napoleonowi, rzekł Canalis z przesadnym gestem; to była jedna z jego małostek, że był zazdrosny o talent literacki: bo on miał swoje małostki. Kto zdoła kiedy wytłumaczyć, odmalować lub zrozumieć Napoleona? Człowiek, którego się maluje z założonemi rękami, a który wszystko zrobił! który był najpiękniejszą władzą jaką znamy, władzą najbardziej skupioną, najwnikliwszą, najostrzejszą ze wszystkich; osobliwy genjusz, który wszędzie powiódł zbrojną cywilizację, a nie ustalił jej nigdzie; człowiek, który mógł zrobić wszystko, bo chciał wszystkiego; zdumiewający fenomen woli, zwalczający chorobę zapomocą bitwy, a który miał wszakże umrzeć z choroby, w łóżku, spędziwszy życie wśród kul i kartaczy! Człowiek, który miał w głowie kodeks i szablę, słowo i czyn; jasnowidzący umysł, który przewidział wszystko, z wyjątkiem swego upadku! Szczególny polityk, który rzucał ludzi garściami na śmierć dla oszczędności, a uszanował trzy głowy: Talleyranda, Pozzo di Borgo i Metternicha, dyplomatów, których śmierć byłaby ocaliła Cesarstwo a którzy ważyli dlań więcej niż tysiące żołnierzy! Człowiek, któremu, przez rzadki przywilej, natura zostawiła serce w ciele z bronzu; człowiek wesoły, dobry o północy w granie kobiet, a rano puszczający w ruch Europę, niby dziewczyna chłapiąca wiodę w kąpieli! Obłudny i szlachetny, lubiący świecidła i prostotę, bez smaku a popierający sztuki; i, mimo tych przeciwieństw, wielki we wszystkiem z instynktu lub z natu-