Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/114

łość, uzbrojonej, człowiek starożytny nie zwracał uwagi na zjawiska w otaczającej go bezpośrednio przyrodzie zachodzące. Jeśli zdołał badać, to tylko wznoszące się nad sobą badał przestrzenie powietrzne. Nie pierwiastek przeto chemiczny, niedostępny oku, lecz ciało niebieskie go zaciekawiało. Nie życiu i ustrojowi pełzającego u nóg swoich robaka przypatrywał się on, lecz ruchom, dającym się pochwycić, słońca, księżyca i gwiazd po nad głową jego się unoszących. Astrologia więc skupiała w pojęciach jego całkowitą wiedzę i była dlań jedyną nauką. Jeśli Enoch z chodzenia z Bogiem wynosił wiedzę, wiedza ta mogła chyba tyczyć głównie tego, co najbardziej, a właściwie wyłącznie umysły ludzkie podówczas pochłaniało.
 W drugiej połowie drugiego przed erą naszą stulecia żył historyk Eumolpus. Zajmował się on głównie dziejami ludów wschodnich, a prawdopodobnie był grekiem z pochodzenia, skoro historyk żydowski, Józef Flawiusz, przezwany Żydowinem, zarzucając mu niektóre błędy w podawanych wiadomościach o żydach, zarazem go usprawiedliwia i wyjaśnia, że błędy te pochodzić mogą z niedokładnego rozumienia ksiąg napisanych w języku hebrajskim (Contra Apionem, I, 23). Otoż ów Eumolpus twierdził, że »Enoch pierwszy ze wszystkich ludzi wynalazł astrologię, nie zaś Egipcyanie«, jako to powszechnie mniemają. I dalej, że »od aniołów bożych Enoch wszystkiego się nauczył, co tylko do nas i do naszej doszło wiadomości«. Prace historyczne Eumolpusa zaginęły, jak i wielu bardzo historyków starożytnych. Twierdzenia te jednakże o Enochu przechował, czerpiąc z Eumolpusa, młodszy odeń o jedno jakie pokolenie Corneliusz Aleksander Polihistor (Fragmenta Historicorum Graecorum, t. III, p. 212, editione Didot). A ponieważ i dzieła Polihistora uległy losowi, który spotkał dzieła Eumolpusa, dowiadujemy się o tem wszystkiem od Euzebiusza, przezwanego Pamphilus, biskupa cezaryjskiego, żyjącego w wieku trzecim i czwartym (267—338) naszej już ery. Również ów Euzebiusz, z poprzednio udzielonemi o Enochu wiadomościami, podaje, że pierwszy miesiąc u żydów w roku zaczyna się od wiosennego po-