Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/171

Ta strona została przepisana.

Dla poznających te podania pierwszej wagi jest rzeczą dowiedzieć się, skąd sam opowiadający wie o tem wszystkiem, o czem opowiada jako o faktach, kiedy z natury przedmiotu żadnego świadka te wypadki mieć nie mogły.
Odpowiedzi na te zasadnicze i wieje jeszcze innych drug- i trzeciorzędnych pytań dostarczają apokryfy noszące głównie tytuły: Mała Genesis albo Księga Jubileuszów, będąca wskutek swej formy również Apokalipsą, i Apokalipsa Mojżesza albo Życie Adama i Ewy; ponieważ oprócz wymienionych, a pod którymi przeważnie są znane, jeszcze inne posiadają te utwory.
Któż zaś bardziej zasługiwał na przypisanie mu autorstwa tych dzieł, lub przynajmniej połączenia ich z jego imieniem, jak Mojżesz, ów mityczny bohater żydowski, którego życie całe było Szeregiem cudów, począwszy od przygód dzieciństwa i młodości, aż do chwili zgonu; ów czarodziej, który zjawiskami różnemi nadprzyrodzonemi, gubiącemi Egipt i stąd nazwanemi plagami, zmusił króla tego kraju do ustępstw sobie, a skinieniem laski rozdzielił Wody morza Czerwonego, by po dnie jego uciekający z niewoli lud suchą mógł przejść nogą; ów prawodawca, który na górze Synaj rozmawiał z Jehową wśród trzasku piorunów i szumu nawałnicy, a owa rozmowa, zapisana w trzynastu rozdziałach jednej Księgi (Exodus, XIX—XXXI), a nadto streszczona na »dwóch tablicach świadectwa, tablicach kamiennych, pisanych palcem bożym«, otrzymanych przezeń z rąk tegoż Jehowy (Ex. XXXI, 18), stała się prawem obowiązującem dla jego narodu; ów wódz, który, mogąc tylko przejść przez pustynię, wodził w wiadomych tylko sobie celach po niej przez lat czterdzieści Żydów: ów Mojżesz, z którego imieniem był już związany najważniejszy zabytek w piśmiennictwie hebrajskiem [Tora, Pięcioksiąg), z którego nakonieć widzeń i opowiadań przedśmiertnych miał powstać jeszcze inny tegoż rodzaju, co dwa poprzednio wymienione.

1) Dzieje tych Ksiąg.

O utworze, noszącym wogóle tytuł Apokalipsa Mojżesza, wspomina Jerzy, mnich grecki, żyjący w VIII w. naszej ery, a dla swej