Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/173

Ta strona została przepisana.

Epifanjusz, sławny pisarz chrześcijański z IV stulecia, w dziele swojem Πανάριον (półka na chleb), zwanym jeszcze inaczej Contra Haereses, przypisując ten utwór Mojżeszowi, nazywa go jeszcze λεπτογένεεσις; a również τὰ Ιωβηλαία, Księga Jubileuszów. Wzmiankowany Syncellus, a następnie Cedrenus, mnich grecki z XI wieku, autor innej Chronografji, utożsamia Małą Genesis z Apokalipsą Mojżesza. To utożsamienie było powtarzane przez wszystkich badaczy apokryfów aż do środka bieżącego stulecia, a mianowicie do czasu, kiedy misjonarz chrześcijański Krapff odszukał w Abisynji rękopis w języku etjopskim, zawierający właśnie ową Małą Genesis. Jej całkowity tytuł, tłumaczący zarazem drugą jej nazwę: Księga Jubileuszów, tak się w tym rękopisie etjopskim przedstawia: »Oto jest podział czasu stosownie do zakonu i świadectwa, a również wydarzeń zaszłych na tygodnie i jubileusze dla wszystkich lat świata, według słów, które był wyrzekł Bóg do Mojżesza na górze Synai«.
Znaleziony w Abisynji rękopis, przechowywany w bibljotece w Tybindze, krytycznie wydał Dillmann[1], poprzednio pomieściwszy jego przekład na niemiecki w Jahrbücher der biblischen Wissenschaft (1849—1851). Według tego wydawcy, przekład etjopski był dokonany z przekładu greckiego tekstu oryginalnego, powstałego w języku hebrajskim lub aramejskim w pierwszym wieku przed erą naszą lub, co być bardziej może, w pierwszym tej ery; w każdym zaś razie w czasach ubiegłych, pomiędzy powstaniem Księgi „Enocha i Czwartej Ezdrasza, które autor Małej Genesis już zna, a powstaniem Testamentów XII Patiyarchów, których autor zna już Małą Genesis.
Niezależnie od owego przekładu na etjopski, odszukane urywki bardzo wczesnego przekładu na łacinę tego utworu wydał Ceriani

    schaften in Wien, Band XLII, 1893) do I. jego części: Die altkirchen-slavischen Texte des Adamsbuches.

  1. Kufale sive Liber Jubilaeorum, qui idem a Graecis ή λεπτὴ γένεσις inscribitur, versione graeca deperdita nunc nonnisi in Geez linqua conservatus, nuper ex Abyssynia in Europam allatus. Aeliopice... ed. Dr August Dillmann. Kiliae et London, 1859.