Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/175

się ukazał Pan w namiocie w słupie obłokowym, i stanął on słup obłokowy nade drzwiami namiotu, i rzekł Pan do Mojżesza: Oto ty zaśniesz z ojcy twojemi... Wstąp na tę górę Nebo, która jest w ziemi Moabskiej naprzeciw Jerychu, a oglądaj ziemię Chananejską, którą ja dawam synom Izraelskim w osiadłość i umrzesz na tej górze... Tedy wstąpił Mojżesz z onych równin Moabskich na górę Nebo, na wierzch pagórka, który jest naprzeciwko Jerychu... I umarł tam Mojżesz... I pogrzebł go Pan w dolinie ziemi Moabskiej, a nie dowiedział się nikt o grobie jego aż do dnia tego« (XXXI—XXXIV).
 Tak się przedstawiają najstarsze podania o śmierci tego bohatera narodowego. Na nową warstwę, utworzoną już w czasach późniejszych, naprowadza tekst następny. W liście Judy Apostoła czytamy: »Lecz Michał Archanioł, gdy z dyabłem się rozpierając, wadził o ciało Mojżeszowe, nie śmiał podnieść przeciwko niemu sądu bluźnierczego, ale rzekł: Niech cię zgromi (9)«.
 Oto zarówno pierwotne, jak i późniejsze podania wybornie się nadawały do utworu apokryficznego. Przechowane w tekście Deuteronomium przemówienia Mojżesza można było uzupełnić nowemi w duchu nowej epoki, a późniejszemi podaniami ubarwić wcześniejsze. Jakoż i powstała apokalipsa, znana jako Wniebowzięcie Mojżeszowe.
 Treść tego utworu była przyczyną wielkiego jego znaczenia w pierwotnem piśmiennictwie chrześcijańskiem. I tak, wzmianki o nim lub cytaty znajdują się w dziełach Klemensa Rzymskiego i apokryfach jemu przypisywanych, w dziełach Klemensa Aleksandryjskiego, u Orygenesa, Didymusa, Apolinarjusza Laodyceńskiego, Epifanjusza, Augustyna, Gelazjusza Cyzyceńskiego i u innych.
 Prawdopodobnie językiem pierwotnym tego apokryfu był hebrajski, czy też aramejski. Wcześnie dokonany przekład na łacinę posiada obecnie powagę oryginału, który zaginął. Ale i tego nie posiadamy w całości, tylko początkowe jego rozdziały (I—XII). A. Hilgenfeld, twierdząc, że oryginał był napisany po grecku, odtworzył tekst grecki, jak sądzi, tekst pierwotny znalezionego urywku łacińskiego i, pomieściwszy przekład łaciński, krytycznie opracowany,