Strona:Ignacy Radliński - Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie.djvu/197

swej matki; będzie on królem tego świata« (IV, 2). Oznaczają one Nerona, w którego śmierć nie wierzono i którego zjawienia się w Rzymie na czele Partów powszechnie oczekiwano w owych czasach. W taki sposób powstała część 1 tego utworu.
 Część II jest zupełnie od niej niezależna. Zawiera ona rozdziały VI, VII, VIII, IX, X i wersety 1—40 X-go, i opowiada o wzniesieniu się Izajasza do siódmego nieba i o widzeniu jego, tyczącem się posłannictwa Jezusa. Część ta powstała prawdopobnie w II-em stuleciu ery naszej. Autorem jej był już chrześcijanin.
 W III lub IV stuleciu obie te części nieznany kompilator zlał w jedną całość i uzupełnił wersetami 1—15 rozdziału I i 41—43 XI-go, stanowiącemi prolog i epilog.
 Tekst oryginalnego tego utworu zaginął. Pozostał tylko przekład z greckiego na etjopski całości, na łacinę zaś każdej z osobna części. Z przekładów łacińskich przekład części I doszedł do nas w całości, z części II dwa urywki. Tekst etjopski razem z przekładem na łacinę, przez siebie dokonanym, wydał Laurence: Ascensio Isaiae Vatis, opusculum pseudepigraphus multis abbinc seculis, ut videtur deperditum... Oksford, 1819. Do tego wydania służył Laurence’owi jeden tylko rękopis, znajdujący się w Bibljotece Bodlejańskiej. Gdy nowe dwa przybyły do muzeum Brytańskiego, już na podstawie trzech przedsięwziął nowe wydanie Dillmann: Ascensio Jsaiae aethopice et latine (Lipsk, 1877). Przekład łaciński Laurence'a wydał Gfrörer w Prophetae veteres pseudepigraphi, 1840 Z niego — na niemiecki Jolowicz: Die Himmelfahrt und Vision des Prophetes Jesaia, Lipsk, 1854, i R. Clemens: Die Himmelfahrt des Sehers Jesaias, Sztugart, 1850. Na francuski — Tempestini w Migne’a Dictionnaire des Apocryphes, I. Według wydania Dillmanna dokonał przekładu nowego na francuski R. Basset i pomieścił go w Les Apocryphes Ethiopiens. L’Ascension d’Isaie (1894 r.).
 Co się tyczy wzmiankowanych przekładów na łacinę każdej z osobna dwu części tego utworu, to przekład części 1 był wydany w Wenecji jeszcze w 1522 r., a następnie przez Gieselera w 1832. Gfrörer i Dillmann dołączyli go do swoich wydań. Urywki