Strona:Józef Łepkowski - Babia góra i jéj okolice.djvu/10

scu więcéj ku południowi względnie do całéj Kępy, wznosi się poważnie najwyższym szczytem Babia góra, prawie pod jednym południkiem z zachodniemi stokami Tatrów. Wysokość jéj liczą na 5400 stóp n. p. m. Charakter kształtu taki sam jak co dopiero opisanych pasm niższych; wierzch zaś spłaszczony, na ćwierć mili obszerny i skałami waki szarej w kształcie wałów zawalony. — U stóp Babiej góry na około, w pośród dolin z licznemi rzekami i potokami, zaległy najludniejsze w Galicyi wsie. Za pokład roślinności w ogóle służy tu gruba warstwa ziemi wilgotnéj, zimnéj, mało rodzajnéj, w któréj mnóstwo rozsianych kamieni; ztąd utrudniona uprawa, co jedynie przez wyzbierywanie się usuwa, dlatego wszystkie pola pełne kopców kamiennych, porosłych jodłą, świerkiem, czeremchą, szakłakiem, malinami i goryczką. Z roślin uprawnych widziałem jedynie owies i ziemniaki, a miejscami tyłko jęczmień. Miejsca nazbyt strome, zwane grapami, pokrywa zazwyczaj świerk, buk i jodła — otwartsze zaś porasta gęsto jałowiec rosnący w pień na 4—6 łokci; grapy obfitują w grzyby, z których samych jadalnych do 30 rodzajów naliczyłem. Postępując coraz wyżéj polanami, tam kędy się owsy kończą, po nad 2400 stóp n. p. m., kończy się i kraina Podhala — tu zostają sosny i nikną zimowe mieszkania ludzi, a roślinność co do szczegółowych rodzajów prawie taż sama co w krainie Podhala, mieszając się już z niektóremi rodzajami, należącemi do roślinności następnéj czyli krainy Regli. Kraina ta składa pasmo w kształcie stromych upłoczów sięgających 4600 stóp n. p. m. i opasuje biodra Babiéj góry ciemnym płaszczem lasów, złożonych z świerków, abies pica i jodły abies pectinata, będących tu jeszcze w pełnéj sile. Buki giną już od 3100 stóp; a miejsce trzemieliny, buczyny i szakłaku zastępuje: Sambucus racemosa, Lunicerra nigra, Ribes alpinum, Salix myrlilloides i w. i. W ogólności rośliny z rodzin: Orchideae, Irideae, Gentiannae, Rosaceae, Umbelliferae, Cruciferae, Personatae, Ranunculaceae, w pasie tym przeważają. Na górnéj granicy Regli jodły i świerki karłowacieją, — lasy nikną, a zaczyna się trzecia kraina, kraina hal i alpejskich pasz. Charakterem jéj jest karłowata sosna, pinus pumillio, kosodrzewiną zwana, i właściwe alpejskie rośliny. W tym to pasie rozwijają się szczyty Babiéj góry, któréj całą północną stronę gęsto porasta kosodrzew i liczne mchy: Lecidea lecanora, różne gatunki parmelii i mech islandzki — południową zaś stronę okrywa gęsto porosła bujna trawa, Pleum alpinum, Poa sudetica var. hybrida, Festuca alpina, Argostis rupestris, Carex atrata, i jałowiec karłowaty Juniperus nana. W szczelinach skał pośród rumowisk na szczycie, znalazłem Doronicum austriacum, Saxifraga Aizoani, Sedum purpureum, Sempervivum montanum, Soldanela alpina, Sedum Rhodiola, Hieracium alpinum, Aconitum napellus, Juncus spadiceus, Rumex alpinus i kilka innych. Gdy w przyrodzie nie ma nigdzie ostrych odgraniczeń ale tylko powolne przejścia, ztąd téż i rośliny cechujące owe krainy nie odgraniczają się prostemi liniami, ale z wolna przechodzą jedne w drugie. Z tém wszystkiém, roślinność Babiéj góry jest dosyć uboga i nieprzedstawia tyle rozmaitości, co na téj saméj wyżynie roślinność Tatrów. Wysunięcie jéj więcéj ku północy i ciągłe wiatry zacho-