Strona:Józef Łepkowski - Cerkwie i osady ruskie w obwodzie Sandeckim w Galicyi.djvu/13

nym wybawienia, w Najświętszéj tylko Maryi izbickiéj nadzieję położył modląc się do Niéj, i ocalał. Powtórnie napadnięty we śnie w Świątkowskich lasach (w Jasielskiém), już prawie w rękach był Kozaków; ale oddawszy się opiece NMPanny, dosiadł konia, na którym drzewa i wąwozy ptakiem przebiegając, do obozu dopędził. Co wszystko wobec wojska zeznał, w aktach cerkwi zapisać polecił, przed obrazem dzięki czynił i znaczną ofiarą kościół obdarzył. Kapliczka téj Opiekunki naszéj, tysiącem innych cudów jaśniejącéj, stanowi jedno ramie krzyża kościoła; okrywają ją klejowe malowania wystawiające Puławskiego w naturalnéj wielkości, a w tyle jego obozową twierdzę. Z umocnienia tego widne jeszcze wały i okopy ciągnące się za wsią pod górą Lachową. Dzwony cerkiewne: wielki lany r. 1699 przez Jana Schneidnera z Koszyc (Kaschau), średni 1631 lał Grzegórz Wierd z Eperies (Preszowa), mały z 1781 r.

 W aktach cerkwi Izbickiéj ślad, iż należąca do téj parochii cerkiew bieliczniańska zgorzała r. 1778, poczém przez parafian zbudowana. Dziś istnieje tu cerkiew murowana.

 Banica poniżéj Izb z filią Czertizne 735 dusz. Cerkiew w Banicy fundowana 1659 r. przez biskupa Jana Małachowskiego, w Czertizne przez Andrzeja Trzebickiego; a zatém obie w 17 wieku, — drewniane, zwykłym zbudowane stylem.

 Czyrna z filią w Perunce 1137 dusz, na prawym brzegu Białéj. Pierwsza lokowana 1574 r., druga 1634. Oba kościoły zwykłym zbudowane stylem, drewniane. Widać z aktu biskupa krak. Ignacego Sołtyka (dat. Kielce 1765), iż cerkiew w Perunce już 1640 r. gruntem uposażona była; a zatém zdaje się być starszéj fundacyi od Czyrnieńskiéj. W cerkwi Czyrnieńskiéj wielkie pięknego odlewu dzwony, lał Grzegórz Wierd w Preszowie 1650 r.

 Berest nad lewym brzegiem Białéj, w okolicy obfitującéj niegdyś w lasy brzostowe (drzewo podobne do jaworu, ulmus), od czego nazwa osady. Sołtystwo tutejsze osadzone w 1574 r. mieszkańcami ze wsi Florynki. Z dekretu Wojciecha Bedlińskiego starosty muszyńskiego, rozsądzającego spór włościan z proboszczem, widać iż wtedy (1647 r.) już cerkiew ta istniała. Z czasem zniszczał budynek kościelny, a więc jak się okazuje z aktu Kajetana Sołtyka bisk. krak. (1764 r.) Berest stał się filią do Polan. Dokument wizyty bisk. Ryłły dowodzi, iż dzisiejszy drewniany zwykłego stylu kościół, postawiono na miejscu starego r. 1767. Cerkiew w Polanach należy tutaj obecnie jako filia, wystawiona r. 1667, a 1779 zrestaurowana. Razem dusz 943 do obu cerkwi. We wsi Kamiennéj jest kapelania lokalna, do któréj prawie 500 ludności się liczy.

 Śnietnica v. Swietnica na prawym brzegu Białéj; tu należy filialna cerkiewka w Stawiszy. Cerkiew Świetnicy już 1662 r. dotowaną była, a zatem dawniejszego jest pochodzenia. Jak dowodzi akt wizyty bisk. Ryłły, r. 1758 stanął dzisiejszy drewniany kościół w miejsce dawnego,