Strona:Józef Łepkowski - Cerkwie i osady ruskie w obwodzie Sandeckim w Galicyi.djvu/14

starością upadłego. Dzwon wielki pięknego odlewu Grzegorza Wierd z Eperies r. 1648. Ludność parafii 1500 dusz.

 Brunary na prawym brzegu Białéj. Wielka drewniana cerkiew dzisiejsza, postawiona na miejscu staréj dopiero 1830 r. Są w niéj na wrotoch carskich malowania Mich. Stachowicza (Mojżesz i Aaron). Wedle dokumentów i notat archiwum tutejszego, wieś Brunary lokowana 1335 roku przez Kazimierza W., gdzie oraz dla kościoła (wówczas łacińskiego) nadano uposażenie. P. Ż. Pauli podaje nam sprzeczne z temi (zapewne fałszywemi) dokumentami następne daty: a mianowicie, iż r. 1537 Achacy Jordan z Zakliczyna kasztelan żarnowiecki, starosta muszyński, pozwala Danielowi Jaśkowskiemu lokować Brunary, co potwierdza 1547 roku S. Maciejowski bisk. krak. Roku znów 1577 Piotr Myszkowski dał sołtysowi z Brunar wyżnich prawo lokować osadę w Brunarach niżnich. Zdaje się, że niedawno przedtém, gdy w r. 1626 Marcin Szyszkowski bisk. krak. uposażył tutejsze probostwo, cerkiew powstała. Tu należy drewniana cerkiewka w Czarnéj jako filia; jako taka wymieniona w wizycie bisk. M. Ryłły r. 1781. Czarna lokowana 1577 r. Do parafii 1429 dusz liczącéj włączono jeszcze wsie: Brunary niżne i Jaśkową.

 Florynka z osadą Wawką 1225 dusz licząca, na prawym brzegu Białéj. Mała cerkiewka drewniana nad brzegiem Białki stanęła tu 1625 roku. Wieś Wawka inaczéj Wawrzką zwana, lokowana r. 1574.

 Bilczarowa v. Binczarowa na lewym brzegu Białéj, powyżéj Królowej ruskiéj; liczy w parafii 691 dusz. Wieś ta w królewszczyznie bo w starostwie grybowskiém leżąca, osadzoną została Wołochami r. 1531 przez Zygmunta Starego. Tak ów lokacyjny przywilej sołtystwa na prawie wołoskiém sfundowanego jako i potwierdzenia późniejsze, przytacza per extensum p. A. hr. Stadnicki w rozprawie swojéj O wsiach wołoskich (Lwów 1848, str. 88). Roku 1606 Lukrecya Katarzyna z Radziwiłłów Grudzińska rozsądza spór między presbiterem a sołtysami téj wsi; ztąd więc wnosić można, iż cerkiew tutejsza w 16tém stuleciu powstała, jak skoro ją w pierwszych latach 17go wieku już dawno dotowaną spotykamy.

 Królowa ruska, w wąwozie górskim powyżéj Grybowa, na lewym brzegu Białéj. Oblata urzędowa (z r. 1801) uczyniona w aktach grodzkich, przedstawia nam ciekawy przywilej, dzieje téj wsi poczynający. Jestto lokacya Królowéj przez Zygmunta III r. 1590. W akcie tym nie odróżniono dziś dwóch wsi téj nazwy polskiéj i ruskiéj, ale mowa o jednéj do starostwa sandeckiego należącéj a rozciągającéj się po granice Kamionki i Woli Ptaszkowéj. Przywilej brzmi, iż do wsi téj królewskiéj przez wołoskich osadników osiadłéj pozwala się gromadzić nowym kolonistom; zostawia prawo wołoskie, którém się wieś rządzi, i znosi ciężary, które wsie królewskie zwykle ponosiły. Zdaje się, że już w czasie tego nadania istniała tu cerkiewka, która jako filia należała do Boguszy. Dzisiejsza drewniana cerkiew postawiona (jak świadczy napis nad zakrystyą) przez Michała Żuka Skarszewskiego, gdy tu był dziedzicem r. 1814.