wątpliwą i jedynie na tej drodze możliwe było wyjaśnienie pochodzenie tej pieśni.
Czyż więc nie możnaby na tem poprzestać i nie zajmować się już, gdy chodzi o „Bogurodzicę“, sprawami hymnografji łacińskiej? Mimo wszelkich pozorów nie uważam jednakże dalszych badań w tym kierunku na rzecz zbyteczną. Negative Meldungen sind auch Meldungen ― powtarzali teoretycy wojskowości w ś. p. monarchji austrjackiej …i w tym wypadku mieli wyjątkowo głębszą słuszność. Skoro stwierdzam, że wzoru „Bogurodzicy“ napróżnoby szukać w poezji łacińskiej, winienem przecie zaznaczyć, że tu i ówdzie w poezji tej spotkać można pewne zwroty i wyrażenia, które nieco przypominają ten lub ów zwrot naszej „Bogurodzicy“ ― i to zarówno owej rzekomo „pierwotnej“, dwuzwrotkowej (z refrenami Kyrie eleison), jak i tego „ciągu dalszego“, który naszym badaczom, niestety zazwyczaj słabo obznajomionym z dziejami liturgji katolickiej, podobało się obdarzyć mianem „pieśni pasyjnej“ czy „pieśni wielkanocnej“.
I oto na samym wstępnie skonstatować należy fakt ważny: wszystkie owe pieśni łacińskie, w których zawiera się jakiekolwiek, choćby drobne podobieństwo do „Bogurodzicy“, dochowały się do naszych czasów w rękopisach w IX do XI wieku! W następnych wiekach podobieństwa te nagle nikną; jeżeli się trafi jeszcze tu i ówdzie w hymnach późniejszych (a raczej później zapisanych) jakieś drobne wyrażenie podobne, jest ono zawsze przyjęte, i to najzupełniej dosłownie, z któregoś hymnu dawniejszego. To samo zresztą tyczy się i melodyj. Razporaz spotyka się adnotację, że taką lub inną pieść nowszą należy śpiewać na melodję powszechnie znanego hymnu dawniejszego, starszego niekiedy o kilka wieków… Wieki średnie nie uznawały praw autorskich ani w zakresie melodji ani tekstu; plagjat nie był przestępstwem ― i jakże mógł by niem tam, gdzie pieśniarzom nie chodziło o sławę własną, nie o próżność autorską (jakże często tworzyli bezimiennie!), ale o chwałę Bożą?
Toteż fakt, że ten czy ów tekst słowny, ten lub ów tekst muzyczny hymnów wczesnego średniowiecza zachował się w danym wieku, nie jest bynajmniej dowodem, iż ów tekst w danym wieku powstał[1]. Wiek
- ↑ Teksty wielu pisarzy starożytnych dochowały się także nieraz w odpisach późnych nawet z VI ― IX wieku po Chr. Czyż stąd płynie wniosek, że pisarze ci żyli dopiero w tak późnej epoce?
