Strona:Józef Birkenmajer - Dyskusja o Bogurodzicy.djvu/15

ków śpiewana rozmaicie, a i dziś inaczej ją śpiewają w Gnieźnie, inaczej zaś w Krakowie, jeszcze inaczej w różnych innych częściach Polski. Pamiętam, że innej melodii „Bogurodzicy“ uczył mnie w gimnazjum mój nauczyciel śpiewu, znany kompozytor śp. ks. Aleksander Piątkiewicz (W. Alp.), autor słynnego śpiewnika kościelnego, inną śpiewaliśmy w chórze wojskowym, jeszcze inną w akademickim. W swej rewelacyjnej broszurze „Nieuwzględnione dotychczas źródło melodii Bogurodzicy“ (odb. z „Muzyki“ 1930) oraz w audycji radiowej o „Bogurodzicy“, przygotowanej wespół ze mną dn. 23. IV 1935 r., prof. Jachimecki unaocznił jasno, jakie zachodzą różnice między poszczególnymi przekazami muzycznymi pieśni, tj. między rękopisem kcyńskim (dziś Bibl. Jag. rkp. nr 1619, tzw. tekst krakowski I), tzw. częstochowskim, tzw. cieszyńskim (niegdyś czerniowieckim), krakowskim z 1570, lwowskim katedralnym, dwoma warszawskimi (kaplicy literackiej i biblioteki Zamoyskich) i tzw. autentykiem gnieźnieńskim. Oto jedne z melodii mają tendencję sylabiczną — i widocznie były przeznaczone do wykonywania przez ludzi prostych, niewykształconych muzycznie, więc dla „nieuczonego plebsu“ (który tak zaintrygował prof. Krzyżanowskiego), a także i dla „rzesz rycerstwa idącego do walki“; inne natomiast teksty muzyczne „Bogurodzicy“ mają bogatą ornamentykę melizmatyczną, którą „wprawni śpiewacy liturgiczni urozmaicali najprostsze postępy interwałów“.
 Nowa broszura prof. Jachimeckiego jest ważnym krokiem naprzód w rozwoju badań nad „Bogurodzicą“, a to przez dwie przyczyny: przez to, że stawia szereg faktów, które będą punktem wyjścia następnych rozważań, i przez to, że poddaje krytyce znaczną część dotychczasowych sądów o melodii „Bogurodzicy“.
 W pierwszym względzie uważam, że następnym krokiem będzie próba określenia nie tylko tego, która z istniejących wersyj melodii jest najwcześniejsza (autor, jak wnoszę, przechyla się tu na stronę wersji melizmatycznej), ale i tego, co było wcześniej: słowo czy melo-

13