Strona:Józef Birkenmajer - Dyskusja o Bogurodzicy.djvu/16

dia. Słusznie Jachimecki odgranicza stronę literacko-filologiczną od muzycznej; wiemy bowiem, że dwie te strony są aż nadto często od siebie zgoła niezależne i złączenie ich z sobą jest dziełem przypadku lub specjalnie zdarzonych okoliczności. Tekst słowny „Stabat mater“ stworzył w wiekach średnich Jacopone da Todi († 1306); myliłby się srodze, ktoby datę jego powstania chciał osądzać na podstawie np. młodszej o kilka wieków muzyki — Rossiniego! Ileż to razy jeszcze kompozytorowie dorabiali melodie do tekstów pieśni oddawna istniejących! Ileż to razy kilku kompozytorów ozdabiało swą muzyką te same słowa pieśni! A ileż razy było przeciwnie: że słowa doczepiały się melodii dawniejszej, czasami nawet zgoła do nich nie dostosowanej! Tak np. marsz powstańców styczniowych śpiewany był według chóru z „Łucji z Lammermoru“ Donizettiego, a znana pieśń „Jak to na wojence“, porzuciwszy dawną swą melodię, przyjęła w czasie wojny światowej nową melodię — węgierską! Rzadko stosunkowo trafiało się, by autor tekstu słownego był jednocześnie kompozytorem lub żeby osobiście współpracował z petą. Dlatego też twierdzenie, że melodia „Bogurodzicy“ powstała w tym czy innym wieku, nie będzie bynajmniej rozstrzygającym dowodem równoczesnego powstania słów pieśni.
 Prof. Jachimecki pisze więc o sprawie chronologii bardzo ostrożnie, wstrzymując się od ostatecznego sądu w tej kwestii. Stwierdza tylko kilka faktów pozytywnych m. in. pokrewieństwo jednego z motywów melodii „Bogurodzicy“ z hymnem Rex Christe primogenite. Trudność jest w tym, że hymnu tego Dreves nie wcielił do zbioru Analectów, a bliższe dane, zawarte w Kajoniego Cantionale catholicum, są dla Polaka na razie niedostępne, gdy owo wydawnictwo węgierskie nie znajduje się w żadnej z bibliotek naszego kraju, a nie posiada go nawet Biblioteka Uniwersytecka w Budapeszcie. Zanim rzecz się wyświetli, wspomnę przy sposobności, że o związku melodii z Rex Christe nadmieniał już ks. Hipler w swej

14