natomiast opiera się na iloczasie zgłosek, na mierze czasu ich trwania. Wzór hexametru jest każdemu znany:
Tak więc pierwsze wiersze CM będą według tego wzoru wyglądały:
Est prŏpĕ | wȳso|kūm cele|bērrĭmă | sīlvă Krā|kōwūm
quērcŭbŭs | īnsīg|nīs, mūl|tō mī|rāndă żo|łędziō
Istŭlĕ|ām spēc|tāns wō|dām Gdāń|skūmquē gŏ|ścīńcūm
Dąbiē | nōmĕn hă|bēt, Dą|biē di|xērĕ prĭ|ōrēs...
Widzimy przedewszystkiem, że o przyrodzony nacisk wyrazów polskich autor CM wcale się nie troszczy, skoro akcentuje wýsukúm, Dąbié (obok Dą́bie) naprzekór istotniej wymowie. Postępuje tu nietylko w myśl poetów łacińskich, ale i zgodnie z tradycją wierszopisów polskich, których dopiero Elsner i Królikowski na początku w. XIX nauczyli uzgadniać rytm wiersza z akcentem wyrazów. Mylili się więc ci, którzy na zgodności rytmiki z akcentem wyrazowym opierali budowę III-go chóru Odprawy — inną bowiem dla tych wierszy należy przyjąć regułę... Lecz o tem kiedyindziej.
A teraz jak się ma rzecz z owym ‘iloczasem’ wyrazów polskich w CM? Wiadomo, że dawny iloczas polski ostatnie swe echo miał ponoś w traktacie Parkosza z Żórawicy w XV wieku — choć zresztą rzecz ta podlega kwestji (Łoś, Początki piśmiennictwa polskiego 1922, s. 101). W wieku XVI już w wymowie nie odróżniano (prawie lub zupełnie) zgłosek długich i krótkich. W hexametrze jednak to odróżnianie było potrzebne; żeby więc zdobyć sobie pewną ilość zgłosek ‘długich’ (wzgl. ‘krótkich’), autor CM zastosował w polszczyźnie gwałtem wszystkie te prawidła prozodji jakie obowiązywały w językach klasycznych. Są więc 1. długie’ te zgłoski, w których znajduje się rzekoma dwugłoska (-oj-, -ej-), oraz 2. te, których samogłoska ma po sobie zbieg spółgłosek (positione longa). Krótka jest vocalis ante vocalem. Oto przykłady:
1. na dwugłoskę:
īmprŏbăt || ēt swōj||ūm kāż|dūs tē || vēllet hă|bērĕ
2. na positione longa:
nōn hăbĕ|o wiēl||kōs, sēd || nēc dē|sīdĕrŏ || skārbos
