Strona:Józef Birkenmajer - Sienkiewicz a Śląsk.djvu/31

Ta strona została uwierzytelniona.
27

kiewicz. Oto nie gdzie indziej, ale właśnie w „Ziarnie“ drukowała się po raz pierwszy prześliczna nowela „Czy ci najmilszy?“, obecnie zamieszczona w V tomie nowel Sienkiewicza (og. zbioru t. XXXVII). Opowiada ona o matce, która słysząc z ust wędrowca, co dzieje się z jej synami, przesyła im wszystkim błogosławieństwo, ale datki tylko jednemu, Jaśkowi, bo on najbiedniejszy:

„rola mu plonu nie daje, bieda i głód dokucza, w niedoli płyną mu dni i miesiące. Wśród obcych i nędzy mowy swej nawet zapomina...“

W świetle tej powiastki — oraz zdarzeń, z których ona wyrosła — bardziej zrozumiałą staje się aluzja, zawarta w śpiewanej później przez Danusię piosence o Śląsku i ubogiej sierocie. Ale Gustlik rozumiał tę aluzję? Jeżeli tak, to napewno tylko instynktownie.
Poza wspomnianą nowelą nie można już w twórczości Sienkiewicza wskazać utworu, związanego ściślej ze Śląskiem; są w niektórych utworach przygodne wzmianki, nigdzie zaś niema silniej zaznaczonego tła i życia śląskiego, mimo że — jak widzieliśmy — interesowało ono Sienkiewicza. Jest wprawdzie w „Gazecie Polskiej“ ze wspomnianego okresu żywo napisany list ze Śląska, mający pewne cechy stylu Sienkiewiczowskiego; wobec