znajdujemy je nieraz na dalekich krańcach zachodnich Europy, gdzie zawędrowały do łacińskich bibljotek klasztornych i zadomowiły się w nich, zasymilowały, zatracając wieść o swoich początkach. To, co się przez długie wieki wydawało oryginalnym płodem Zachodu, bywało niekiedy kopja, niekiedy wprost plagjatem literatury greckiej, a pośrednio i syryjskiej. Tyczy się to napewno i dzieł muzycznych, zwłaszcza, że nauczycielami muzyki po klasztorach i dworach byli w średniowieczu niejednokrotnie Grecy. Jest faktem, że łacińska poezja średniowieczna — zwłaszcza hymnodja — nie dorównała greckiej w swym kunszcie; podobnie może być i z muzyką. Jak w starożytności, tak i w średniowieczu łaciński Zachód nie nadążył przez wieki za Wschodem greckim.
Bo niema mylniejszego rozumowania niśli to, że literatura i sztuka, im jest późniejsza, tem musi być bardziej kunsztowna. Mówię o tem umyślnie, gdyż na podstawie takich — niewiadomo, naiwnych czy sentymentalnych — „rozumowań“ starano się ustalić epokę powstania „Bogurodzicy“, ba nawet jej autorstwo. Twierdzono, że „Bogurodzica“ nie mogła powstać „wcześniej“ niż w XIII wieku, albowiem forma jej jest zbyt kunsztowną, kunsztowniejszą, niż utwory spotykane w wieku, dajmy na to XII. Podobnie możnaby rozumować, że Kochanowski nie mógł stworzyć swych arcydzieł w wieku XVI, bo przez następne półtora wieku żaden z poetów polskich do pięt mu nie dorósł, a w połowie w. XVIII, w epoce saskiej reprezentował poezję ksiądz Baka!... Właśnie to jest losem artystóvw wybitnych, że epigonowie są od nich mniejsi, coraz mniejsi. A warto pamiętać i tę uwagę, jaką wysłał znakomity Krumbacher pod adresem tych, którzy — na mocy podobnych, jak wspomniane, „argumentów“ — chcieli przesunąć o dwieście lub trzysta lat życie i twórczość Romanosa i przeczyli długowiekowej tradycji, umieszczającej tegoż w epoce Justyniana: „Dass ein so grosser Dichter fast im Anfange der Hymnenliteratur auftritt, wird nicht auffallen, wenn man sich erinnert, dass an der Spitze der griechischen Literatur ein Homer, am Eingange der italienischen ein Dante steht“...[1]
- ↑ Zwracam uwagę, że i u samych twórców zdarza się często ewolucja
