Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Karolina z hr. Potockich Nakwaska.djvu/22

Ta strona została uwierzytelniona.

tnika o ojcu Adamie“ i prac w rękopismach pozostałych — w r. 1833, w czasie pobytu swojego w Karlsruhe ułożyła p. Nakwaska, wiedząc, jak sprawy polskie i przeszłość nasza mało były znane Anglikom — w języku angielskim „Krótką historyą polską.“ Rękopism ten za pośrednictwem Lacha z Szyrmy przesłany damom, patronesom Towarzystwa Polskiego w Londynie — wywołał uprzejme podziękowanie, lecz czy był drukowanym, nie wiadomo. W sprawie wychowania kobiet macierzyńskiego list w nrze 135 Czasu z roku 1860 umieszczony poprzedził obszerny plan zakładu dla panien majętniejszych, przesłany w roku 1861 Towarzystwu rólniczemu warszawskiemu. Wypadki wkrótce następujące nie dozwoliły dalszego myśli téj rozwinięcia, którą przed zgonem jeszcze chciała pani Nakwaska przesłać Towarzystwu pomocy naukowéj dla dziewcząt w Poznaniu i Toruniu.[1]
Rozszerzyliśmy się nad życiem czcigodnéj autorki „Dworu wiejskiego“ nie bez przyczyny. Jakiż to obraz losu naszych niewiast polskich, ich cierpień, poświęceń i pracy; jaki przebieg tego całego życia od kolebki senatorskiego domu do grobu na obcéj ziemi: z miłością kraju w sercu, w ciszy, rezygnacyi i spokoju. Zaprawdę, są męczeństwa w dziejach głośniejsze i świetniejsze, ale większych nad te w oczach Boga i ludzi po Bożemu świat pojmujących — nie ma!


Drezno, w listopadzie 1875.

J. I. Kraszewski.


  1. Z pomniejszych pism wymienim jeszcze pozostałe w rękopiśmie wiersze (z czasu pobytu w Galicyi); Ruth, poświęcone matce mężowskiéj w „Przyjacielu Ludu“ nr. 17 paźdz. 1842 roku. Z powieści dla dzieci jedna („Osobliwsze zdarzenie“) przełożoną została na język francuzki i drukowaną. P. Nakwaska władała wybornie oprócz macierzystego językami francuzkim i angielskim.