Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Litwa za Witolda.djvu/272

262

1413.

i ich używają, i tak jako panowie i ślachta królestwa Polskiego swych używają i z nich się weselą.»
 Tu uwagi godna rzecz, o nadaniu herbów, która zdaje się wyraźnie powiadać, że dotąd w Litwie używanemi nie były (co i drugi akt poniżéj poświadcza) gdyż zastrzeżono, że ci herbami cieszyć się mają, którym one są nadane, (et quibus clenodiae sunt concessa, gaudeant, participent et fruantur, prout barones et nobiles regni poloniae suis pociuntur et fruuntur). Że herby, które za czysto-litewskie uważać można, później, po porzucaniu polskich, w chwilowém zajściu dwóch narodów powymyślane zastały; że niektóre były tylko znakami mogilnemi rodzin, a wcale nie tém co na Zachodzie za herb uważano; — nie potrzebuje nawet dowodzenia. Późniejsi badacze dziejów sądząc, że tém bardzo podniosą Litwę wysoko, poszli za bałamuctwem Stryjkowskiego wbrew aktom i najdobitniejszym dowodom, i przyswoili Litwie jakieś herby litewskie przedhorodelskie. Niezaprzeczamy wcale, i dowiedliśmy tego, że Litwa miała własne pismo i głoski; rodziny znaczniejsze na mogiłach, na sprzęcie wojennym znaczyć je mogły, i wyjątkowo podobne znaki znaleźć się mogą, lecz ich za herby uważać nie można; a herby rodzinne przekazujące się potomkom i stanowiące ślachectwo, nigdy nie istniały w Litwie. Wymysł to jest późniejszy.
 VI. «Też przerzeczeni panowie i ślachta, majętności swe ojczyste jednakimże prawem ,niech dzierżą i darowania nasze, na które listy mają, mocno utwierdzone, wieczną mocą także niech dzierżą; i będą mieć moc one przedać, zamienić, oddalić, darować, i ku swoim pożytkom obracać. Wszakże to ma być za osobném dozwoleniem naszém, tak iż gdy je będą oddalać, frymarczyć, darować, to przed nami albo naszemi urzędniki, wedle zwyczaju królestwa