Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Litwa za Witolda.djvu/275

265

1413.

ściołowi. I też urzędy ziemne wieczne, jako są dostojeństwa, kasztellanie i inne jedno chrześciańskiéj wiary ludziom niech będą podawane i do rady naszéj przypuszczani i przy tych niech będą, gdy o dobrym Rzeczypospolitéj będziemy radzić. Abowiem częstokroć różność wiary przywodzi różność umysłów, i rady bywają wydawane, które mają być tajemnie chowane.»
 Ważném tu jest: wyłączenie Rusi od urzędów i dostojeństw, postanowienie wojewodów i kasztellanów, i wywiedzenie arystokracji z łona ślachty, nareszcie przypuszczenie jéj do Rady, chociaż z głosem doradczym tylko. Wszystko to ograniczając jeśli nie zaraz to na przyszłość władzę namiestniczą W. X. Litewskich, ubezpieczało połączenie kraju tego z Polską; ślachtę bowiem całkiem polską uczynić starano się.
 XII. «Toż wszyscy, którym takowe listy i przywileje bywają pozwalane, między nas Władysława króla Polsk. i Alexandra Witowta W. X. Litewsk. póki będziemy żywi i potomków naszych królów polskich i wielkich xiążąt litewskich, którzy od nas i potomków naszych będą stawieni, nie opuszczą ani od nich odstąpią, pod wiarą i czcią i pod obowiązkiem przysięgi: iż wiernie i mocnie przy nas i potomkach naszych będą stać swą przyjaźnią, radą i pomocą na wieczne czasy i wieki.
 Rozdzielenie X. od XII. artykułu dowodzi, iż X. wprost wymierzony był na obwarowanie się od zdrady, którejby głową mógł być sam W. X. Litewski. Wierność W. xięciu osóbno tu się zastrzega; lecz podlega warunkowi wierności jego dla królestwa.
 XIII. punkt obwarowywa, aby Polacy bez Litwy, Litwa bez Polski króla nie naznaczali: «To też k temu przydajemy; iż przerzeczeni panowie i ślachta po śmierci Ale-