Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Litwa za Witolda.djvu/30

20

1387.

woli panującego niż zasięgnieniem rady, być musiały. Kraj, którego możniejsi ani własności, ani swobodnéj woli w rozporządzeniu córkami swemi nie mieli; praw politycznych posiadać nie mógł. Prawa te nawet przez Jagiełłę w początku nadane nie były, jak widziemy z przywileju pomienionego. Całkiem więc zmyśloną jest owa mniemana rzeczpospolita, wybory Panujących i t. p. dodatki późniejszych Kronikarzy, którzy chcieli tylko okazać, że w połączeniu z Polską, Litwa nic nowego nie zyskała; co największym jest fałszem. Nadaje się to tylko, czego krajowi braknie; wskazują więc najlepiéj późniejsze przywileje, czego w Litwie nie było przed przyjęciem wiary i połączeniem jéj z Polską.
 Wysłany został w poselstwie do Papiéża Dobrogost Biskup Poznański. Ciesząc się z nawrócenia pogan (których ochrzczono w Litwie wedle Biskupa Kamaraceńskiego 5,635,500), Papiéż Urban osobném Breve winszował Jagielle poznania prawdziwéj wiary i zasługi, jaką pozyskał wyrywając tak wielki naród z ciemności bałwochwalstwa. (U Długosza L.X.iiv. Perusij XV Calend. Maij. Pontif. a. X.).
 Tegoż roku stolica Litwy Wilno, prawem Magdeburskiém nadane zostało; mieszczanie z pod władzy urzędników Skarbowych wyjęci, Sądy własne i wolność rządzenia się sami przez się otrzymali. (1387, 22 marca w Mereczu). Pozostawiono przy nich obowiązek, dopókiby się miasto nie obmurowało, strzeżenia zamku i utrzymywania na nim warty.
 Z Wilna udał się Król, gdy Królowa do Polski wróciła, w posiadłości swe ruskie zamięszane poddmuchy Krzyżackiemi, do Witebska i Połocka; gdzie rostérki od ślachty Pruskiéj i od pospólstwa poczęte uskromił i uspokoił, ska-