Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Litwa za Witolda.djvu/301

Ta strona została uwierzytelniona.
291
1415.

blak człowiek nauki wielkiéj i rozumu, który pomimo prześladowań Focjusza na stopniu swojém utrzymać się potrafił. Wielki ten krok do zjednoczenia władzy i Kościołów w państwie, jest dowodem, jak Witold pojmował niezależność Litwy, i jak do niéj ustawicznie wszelkiemi dążył drogami. Powodem pozornym do usunienia Focjusza, było niedbalstwo jego w zarządzie diecezją, i chęć zapobieżenia wywozowi summ znacznych z kraju do Moskwy.
W istocie chodziło o zjednoczenie Kościołów i niepodległość cerkwi litewskiéj, obrządku wschodniego. Za powód obrania w akcie elekcji, położono długie ociąganie się patrjarchy z naznaczeniem metropolity dla Rusi południowéj, przedajność cesarzów Konstantynopolitańskich, którzy po trzech czasem razem metropolitów mianowali, przykład Bulgarów i Serbij, stanowiących sobie metropolitów. Cemblak wysłany do Carogrodu do patrjarchy i cesarza Manuela Paleologa; przybył potém na Sobór Konstancjeński w r. 1418 d. 19 Lutego z poselstwem greckiém od Manuela i Józefa patrjarchy, z jakiemiś carzykami tatarskiemi i dziewiętnastu biskupami wschodniego Kościoła. Ale poselstwo to, nic dla zjednoczenia kościołów uczynić nie potrafiło.
Duchowieństwo ruskie, podzieliło się obiorem Cemblaka na dwa stronnictwa: jedni zostali pod zwierzchnictwem Focjusza, drudzy słuchali nowego metropolity.


1416.

Gdy z Polską ponawiane układy, zawsze trudno do skutku przychodzą, a lada spór o pograniczne kupieckie zatargi wojnę wyradza; w Paryżu posłowie pruscy i polscy z cesarzem tam pojechawszy z Konstancij, za pośrednictwem