Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Litwa za Witolda.djvu/314

304

1418.

ny został na brata. To posiłkowanie jednych przeciwko drugim i podżeganie kłótni xiążątek tatarskich, dążyło do owładania niemi i osłabienia ich. Witold żadnego nigdy nie odepchnął, owszem przyjmował te narzędzia rozterek i bojów.
 Betsabuła wypędził Keremberdena i zmusił go do ucieczki, lecz prześladowanie i srogie rządy, przywróciły piérwszemu utraconą władzę. Wkrótce Keremberden zawładał znowu stolicą, brata pojmał i ściąć rozkazał. Ostatni brat najmłodszy, Geremferdenem u naszych pisarzy zwany, uszedł do Litwy; tego z kolei wspaniale bardzo na hana ordy Witold podniósł w Wilnie, wyprawując znowu z posiłkami na brata. Szli z nim Tatarowie litewscy i Litwa; naczelnikiem wyprawy uczyniony Mikołaj Radziwiłł, jeden z marszałków litewskich.
 Keremberden uszedł wcześnie ze swéj stolicy, szukając schronienia w Kazaniu. Ścigano go, dognano, i ujęto ze skarbami które uwoził.
 Tatarzy śmiercią go, za zabicie brata Betsabuły ukarali; a Geremferden naczelnikiem ordy i użytecznym został sprzymierzeńcem dla Litwy. Wyprawa pod wodzą Radziwiłła wróciła szczęśliwie do kraju; a zamieszki w ordzie ukończyły się pozyskaniem jéj pod wpływ Witolda.
 Uspokajając Żmudź i posiłkując Tatarom, W. xiąże miał czas jeszcze urządzać się wewnątrz kraju. Nałożone w tym roku po Litwie całéj opłaty (daniny) od wszystkich klass społeczeństwa, na bajorasów, mieszczan i wieśniaków, w stosunku do mienia każdego. W ten sposób uregulowano podatkowanie dotąd zapewne nie dość stałe i ciężące najbardziéj na najliczniejszéj, ale najuboższéj klassie narodu. Szkoda, że listy krzyżackie które o tém wzmiankują, nie przytaczają szczegółów urządzenia; lecz samo zajęcie śla-