Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Litwa za Witolda.djvu/326

Ta strona została uwierzytelniona.
316
1419.

Witold potwierdzili nowy rozejm, za którego dochowanie ręczyli także arcybiskup gnieznieński, krakowski i płocki Biskupi (In loco campestri exercituum nostror. circa villam Bandzino in crastino S. Jacobi. 1419).
Wojska odstąpiły od granic, a Mistrz zmuszony opłacić najemnego żołnierza, musiał też powiększyć i tak ogromne w Prussiech podatki i opłaty. Król Rzymski odłożył sąd swój do następującego roku, za zgodą stron obu, usiłując postrachem wytargować co na Krzyżakach.
Wmięszanie się do spraw tatarskich Witolda, a najbardziéj osadzenie ostatniego Hana na stolicy, przewagę Litwy w téj stronie utwierdziło. Odtąd Tatarowie coraz bardziéj zwracać się poczęli ku Litwie i wiernemi jéj sprzymierzeńcami zostali. Część Tatar za Dniestrem będąca, podlegała W. X. Litewskiemu, mając od niego pozwolenie koczowania i pastwisk około ujścia Dniepru i Dniestru; inni wszakże za Dnieprem ku Donowi żyjący, dla blizkości Nohajców, Kipczaków nie podlegali Litwie. Tych podbił Hadzi-Gerej urodzony w Trokach i wychowany w Litwie, którego Witold na Perekopskiém haństwie osadził, i z podbitemi razem wspierał Litwę. Litwa potężniéj coraz ku morzu Czarnemu rozciągała się. Tu port litewski Hadzi-Bej znajdował się, zkąd nieraz do Konstantynopola statki zbożem ładowane wychodziły. Litwa od Tatar miała zamki u Dniepru: Kremienczug, Upsk, Hierbedejów-róg, Missuryn, Koczkos, Tawań, Barhuń, Tiahyń (Bender) i Oczaków. W nich opierała się niepodległym Ordom, za dońskiemi wody koczującym. Za czasów Witolda, składem handlu wschodniego była Kaffa, zkąd szły karawany kupieckie przez Perekop do Tawania, do Kijowa i daléj.
W Tawaniu była komora, gmach murowany z kamienia, gdzie odbierano cło od towarów w imieniu Witolda