do kraju naszego i zbyt ważnemi, byśmy je milczeniem pokryć mieli. Pierwsze z nich wedle zdania najznakomitszego archeologa i dziejopisa naszego są z 1133 r., drugie z 1155, robione w Niemczech dla Płocka, gnieźnieńskie zaś, jak bardzo być może, w kraju.
Z téj epoki mamy w świecie tylko znane drzwi w katedrze miasta Beneventu, w Rzymie u S. Jana Lateraneńskiego i w Pizie. W Niemczech nie wiemy o żadnych. Polska wszakże zebrała się na dwoje: z tych pierwsze przeszły niewiadomą drogą do Nowogrodu, drugie do dziś dnia od siedmiuset lat zdobią katedrę gnieźnieńską. Pomnik ten sztuki rzeźbiarskiéj, niezmiernéj jest ceny, tem bardziéj, że wystawia żywot Ś. Wojciecha w osiemnastu obrazach, które do archeologii współczesnéj są nieocenionym materyałem. Ubiory duchowieństwa, kobiet, ludu, budowle, sprzęty, wszystko to zastanawia i nosi cechę europejskiego kunsztu XIſſ w., od którego stylu i form nie odstępuje; piękne bramowanie z gałęzi i liści, otacza wdzięcznie uszykowane obrazy, na których mieszczą się dzieje pierwszego apostoła Prus.
Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Odczyty o cywilizacyi w Polsce.djvu/129
Ta strona została przepisana.
