Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Odczyty o cywilizacyi w Polsce.djvu/152

przyszłość. Polska już istnieje in potentia taką, jaką być miała: — w pełni sił i blasku.
 Charakter narodu rycerski a pobożny, mężny a łagodny razem, do ofiary gotowy a w sercu prosty i szczery, a szczodry i gościnny, już się tu rysuje cały w dziejach i mężach tego czasu.
 Późniejsze wieki do większéj tylko jasności i potęgi doprowadzają to, co pierwsze zarysowują nieśmiało i mniéj dobitnie. Wszyscy bohaterowie znajdą tu praojców, wszelkie cnoty nasiona, wszystka praca przykład. A tych co nie znając nas zarzucić nam mogą barbarzyństwo, dość odesłać do kart dziejowych i porównania z innemi krajami Europy, licząc lata i zasoby, ważąc przeszkody i pomoce. Nie traćmy z oczów, żeśmy przez długie wieki byli Europy żołnierzem lub żołnierzem Boga, jak mówi Shakespeare, walczącym z chmurą dziczy tureckiéj i tatarskiéj; a jak od wojownika nie żąda się czego bój nie uczy i czego nie daje wojna: tak i od narodu stojącego na kresach z orężem w dłoni, nie chciejmy by śpiewał i igraszkami swobo-