Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Odczyty o cywilizacyi w Polsce.djvu/39

przyjąć i same ukrócić sobie swobód, sprzymierzyć z nieprzyjacielem, aby spokój i odetchnienie zakupić.
 Mieszko czyli Mieczysław pierwszy z Czech przybrał żonę i wiarę z nią razem. Ślub to zawarty z zachodem, z cywilizacyą jego, ze społeczeństwem chrześciańskiem; i od niego poczyna się nowa dziejowa epoka, zupełnego przetworzenia, wyosobnienia Polski, pierwociny jéj narodowości odrębnéj.
 Widzieliśmy już z czém do nas od zachodu przychodziło chrześciaństwo w X wieku; niosło ono ziarno złote ewangelii, ale w łupinie grubéj i szorstkiéj. Pięknie téż pierwsi nasi artyści wystawiają nam Mieczysława, jako siewacza, który na zagon Polski rzuca nasienie prawdy. Stan oświaty europejskiéj w X wieku i pojęcia ówczesne skutecznie mu się rozkrzewić nie dawały.
 Polska przyjęła wiarę, gdy ona nie była już tak żywą jak w pierwszych wiekach kościoła, ani tak rozjaśniona jak w późniejszych latach rozwoju średniowiecznego. Uważano wówczas oświatę jako własność wybranych, nie przeznaczoną wcale do upowszechnienia: naukę jako wyjątkowo przewodnikom życia potrze-