Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Okruszyny zbiór powiastek rozpraw i obrazków T.1.djvu/149

waniem dokładności chwalebnem. Może ona służyć za wzór do rysów gospodarstwa w innych prowincjach, któreby na udoskonalenie jego wpłynąć mogły, wskazując jak nisko stoimy w tym względzie. Nie wszystko zapewne odrzucać potrzeba, co wiekowe doświadczenie nam dało: lecz wszystko prawie udoskonalenia wymaga na tle naszem, naszego; ale potrzebujemy i tu postępu.
 Mamy tu wiadomości o ogrodach także, o lasach, o handlu drzewem, miarach, wagach i t. p. Wracamy jeszcze raz do wieśniaka, o którym mówiąc, autorowie odzywają się z tem samem zdaniem, jakie nieco wyżej zbijaliśmy. Nie będziemy powtarzali swoich protestacyj, lecz przekonani jesteśmy, że głębsze wniknienie w stan ludu zmieni wyobrażenia piszących. Wiele jest złego, ale gdzie nikt nie piele, chwast rośnie swobodnie.
 Utyskiwania na pijaństwo słuszne, ale i tu kto mu winien? Jeśli żyd, czemu go nie wypędzim?? Wszak żyda trzymać nikt nie zmusza? i borysowski powiat pochlubić się może, razem z Zarządem Mińskim, że pierwsi w r. 1841 prosili o wygnanie żydów z karczem. Po żydach w spadku pozostałe pijaństwo, ze zmniejszeniem gorzelni, z pilnem okiem na szynki, a najbardziej z moralnem podniesieniem ludu ustać musi.
 Z całego rysu gospodarskiego wnosząc i opierając się na wniosku autora, widzimy że borysowski powiat wcale do urodzajnych okolic należeć nie może. W siedmiu latach jeden wielki urodzaj, jeden nieurodzaj, jeden rok średni, dwa nieco lepsze, dwa nieco lichsze od średniego oto obraz cały. W ogólności więc, niewdzięczną jest dosyć rola, lecz czy takąby pozostała przy staraniach umiejętnie skierowanych na ulepszenie jej? Wątpimy bardzo.
 W leśnej części powiatu myśliwstwo, jeśli nie gałąź przemysłu, to pewien dochód dla wieśniaka i zabawę dziedziców stanowi: słusznie mu należał rys szczegółowy także. Tu jeszcze polowanie na niedźwiedzie, na dziki, łosie, sarny (rzadkie), wilki, rysie, kuny, wydry, borsuki, obfitym często wywdzięcza się plonem; a rybołówstwo zajmuje wszystkich, w pobliżu jezior i rzek