Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Okruszyny zbiór powiastek rozpraw i obrazków T.3.djvu/127

nieprawych wyjęte było od urzędów publicznych i udziału w życiu społecznem.
 Takie są w ogólności prawa Hebrejów, mieszanina, jak słusznie uważa nasz autor, zasad dobrych i pomysłów szkodliwych, prawd i fałszu, myśli moralnych i zgubnych. Pobłażają one polygamji, a karzą cudzołostwo, czczą matkę, a uciskają dziecię, przypuszczają rozwód, a usiłują powiązać z sobą braci. W zasadzie swej są to prawa Boże, zepsute przez ludzi.
 Tego odblasku praw zasadniczych, jaki tu jeszcze jaśnieje i z podań przepływa, nie znajdujemy już w prawie pogan. Charakter następnych prawodawstw, które przejrzeć mamy, jeden jest niemal wszędzie: piętnem jednostajnem tu panowanie silniejszego. Prawa domowe starożytnych dają się zawrzeć w dwóch słowach: ucisk żony przez męża, ucisk dziecięcia przez ojca.
 Tak już u Assyryjczyków kobieta nie mogła sobie wybrać męża; małżeństwa spełniały się w sposób najosobliwszy. Sędziowie wybrani, wszystkie dziewczęta w dniu danym wyprowadzali na rodzaj targu. Piękniejsze przysądzano więcej dającemu, a gdy przyszła kolej na brzydkie, z sum zebranych wyposażano je z kolei. Herodot, Strabo, Elien świadczą o tym dziwnym zwyczaju. Prawo u Assyryjczyków tolerowało nałożnice, upoważniało rozwody; przykład Semiramidy jak widzimy, nie był bezskuteczny. Kazirodztwo nie tylko dozwolone, lecz czcią okryte było. Jako warunek dopuszczenia do kapłaństwa, stało tu kazirodztwo najszkaradniejsze. Semiramis udzielnem nakazała je prawem. Nie dziw, że pod takiemi instytucjami zepsucie doszło niesłychanego stopnia; w epoce podbojów Aleksandrowych Assyrja zgniłą była do rdzenia. Widziano młode dziewice najwyższych klas, kobiety największych rodów nago włóczące się po ucztach publicznych, dla obudzenia w zwycięzcach zwierzęcych chuci.
 Sprzedaż dziewic, o których wyżej mówiliśmy, dowodząca niewoli kobiet, dowodzi także, że władzy