Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Ostap Bondarczuk.djvu/31

zapaleńców. Alfred także wstrzemięźliwie na zapytania odpowiadał; dowcipnie i grzecznie żartując z otaczających, nie odkrył się ani na chwilę z tem, co sam w sobie o sobie myślał. Zbliżmy się do niego, abyśmy powody tej wczesnej niewiary w przyszłość dojrzeli.
 Alfred był synem pięknego imienia i dawniej pięknego także mienia rodziców. Ale u nas częściej niż gdzieindziej się trafia, że imię ciężarem swym gniotąc, nareszcie tych, co je noszą, spycha w niedostatek, ubóstwo. Ci co odziedziczyli piękne imie po sławnych przodkach, nie umieją się w upadku z położeniem swem zgodzić, wyrywają konwulsyjnie z upośledzenia, którem mniemają ubóstwo. Nie umiejąc ani pracować, aby odzyskać straconego, ani się z położeniem nowem pogodzić; stają się ludźmi najnieszczęśliwszymi, bo skazanymi na ciągłe kłamstwo. Ich życie jest najbiedniejszą komedją! komedją tragicznie się często rozwiązującą. Muszą kłamać majątek, tracąc do reszty, kłamać szczęście w cierpieniu; kłamać państwo wśród niedostatku, kłamać spokojność, gdy ich jutro dręczy piekielnie.
 Taki właśnie był los rodziców Alfreda. Znacznie nadrujnowany objąwszy majątek, omyliwszy się w ożenieniu, które było prostą rachubą, a okazało się mylną; ojciec jego nie miał odwagi, powiedzieć sobie, że był ubogi. Skutkiem tego pozostałemu synowi, zostawił imię tylko i ruiny majątku, który należąc do syna pozornie, w istocie ledwieby mógł zaspokoić wierzycieli.
 Ojciec Alfreda i hrabia — na początku tej powieści widziany, byli rodzonymi braćmi, ostatniemi swego imienia potomkami. Bratu umierający polecił syna; a u łoża konającego dane słowo, zapewniało Alfredowi jaśniejszą przyszłość. Hrabia miał córkę — łatwo przewidzieć, co sobie wzajemnie przyrzeczono.
 Kosztem stryja, który objął w swój zarząd majętności synowca; wychował się Alfred, z całem staraniem, na jakie mógł się zdobyć, jakie mógł wymyśleć hrabia. Wychowanie to, wcale nie nowym sposobem pomyślane, ograniczało się wczesnem nauczeniem fran-