Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Typy i charaktery.pdf/23

— 23 —

bijąc na współkę z sąsiadem; drób i wędlina zastępowały je, od kaszy i chleba do napoju, co się sycił w domu lub na ziarno przehandlowywał, nic się prawie za gotówkę nie kupowało. To, co za miły grosz nabyć musiano, tak się oszczędnie wydawało, tak mierzyło i zamykało — jak szafran! Zresztą nie było przy tej oszczędności niedostatku, bo nasza wieś i gospodarstwo ma to do siebie, że pierwszym potrzebom życia podoła. Nic też nie było zbytkownego, a występ tylko od wielkich gali i festynów, prawda, że też znowu na te dnie nic nie pożałowano. Dla gościa zresztą nigdy nic nie zabrakło choćby ptasiego mleka pożądał, tak go przyjmowano, jak dziś nigdzie i nikt już przyjąć nie umie. Ale gość był rzadki. W ten sposób choć wioska mała, choć dochody szczupłe, pieniądz się gromadził — całą tajemnicą było, że raz nabyty nie wyszedł. Chorąży innych pieniędzy nad srebrne lub złote znać nie chciał, w assygnaty nie wierzył, — to nawet myszy zjeść mogą, mawiał — ja ich nie biorę.
 Od lat trzydziestu może, ani w domu, ani w ubraniu Chorążego nic się nie odmieniło, nic nie przybyło i nie dawała się czuć potrzeba niczego — starzyzny owe zyskiwały co chwila nowe prawa do przywiązania i stojąc niememi świadkami życia zawsze w jednych miejscach, zawsze jedne i też same, stawały się już potrzebą dla oka, potrzebą niemal dla serca.
 Życie płynęło powolnie, jak chód zegarka, ciche, jednostajne, błogie — sroka wróżyła gościa z kotem razem, śmieciuchy zapowiadały burzę, koguty piały na odmianę, dymy się na wilgoć wlokły, jaskółki wysokim lotem obiecywały pogodę. Każda pora roku cieszyła swoim powrotem i witana była jak najmilszy z gości. Z młodem uczuciem poglądał Chorąży na pierwsze liście, pierwsze kwiaty, pierwszy kłos przyniesiony, i pierwszy śnieżek biały co ziemię przyprószył. O św. Marcinie rozprawiali z Puciatyńskim o wszystkich zimach, które przeżyli i nie jedna łza do wspomnień się przyplątała, bo staremu wszystko przypominało żonę i dzieci; o Wszystkich Świętych mówili o prze-