Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Typy i charaktery.pdf/46

— 46 —

ściom, nigdy w życiu nie śmiał się im, by najlżej sprzeciwić — posłuszniejszego one nie miały sługi.
 Często się po świecie trafiają ludzie nie logiczni, których mowa, a czynności krążą w dwóch wcale przeciwnych sferach, ale tak fenomenalnego antagonizmu między myślą co życiem kierować powinna, a żywotem samym, nie trafia się spotykać. Jednem to tylko wytłumaczyć się daje — płytkością umysłu, pewnym rodzajem próżności, nie głębokim w świat poglądem, a W ostatku okrutnem, olbrzymiem lenistwem.
 Rzadko się Burzymirowi trafiało, żeby go ktoś na przeciwieństwie zasad i kierunku praktycznego złapał, wszakże zdarzyło mu się to kilka razy w życiu, a jak się naówczas wykręcał, na próbkę opowiem.
 Byliśmy z nim razem w zamożnym domu, którego ubogi krewny, od lat trzech serdecznie się był pokochał w córce Burzymira. Nieszczęściem córki te, których było dwie, miały mieć po jakie sto tysięcy posagu, a Juljusz grosza przy duszy nie miał, prócz chleba powszedniego, na który w pocie czoła pracował.
 Był to zresztą młody człowiek wielkich zalet, umysłu wytrawnego, umiarkowany, rozsądny i wcale dobrze wychowany — jakoś mu się tylko nie wiodło na świecie. Burzymir przyjechał do tego domu, wiedząc, że się będzie miał przed kim wygadać ze swym ulubionym przedmiotem, bo dom to był gościnny i zawsze pełen. Objad przeszedł na coraz ożywiającej się krytyce wszystkiego, co tylko zaczepiono, gdyż nasz utopista celował w tem zresztą bardzo łatwem wynajdowaniu wad ustroju społecznego, i od ubrania począwszy do modlitwy, od najpospolitszej rzeczy do najwznioślejszego przedmiotu, wszystko umiał nielitościwie wyśmiewać i chłostać. Jeżeli mu się nie udało stawić czegoś nowego przeciw staremu porządkowi, wtedy przynajmniej obyczaje cudzoziemskie porównywał z naszemi i tamtym zaraz przyznawał pierwszeństwo.
 Umordowani byliśmy wszyscy niewyczerpanemi jego rozprawami, aż nareszcie gospodyni dała znak wstania od stołu, i pełni nadziei, że się choć na chwilę prze-