Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Wizerunki książąt i królów polskich.djvu/420

Ta strona została uwierzytelniona.
—   414   —

zwęgloną i cały bok w ranach — w boleściach życia dokonał w Lunevillu d. 23 lutego.
Nieopisany żal towarzyszył mu do grobu.
Dziwne losy, żywot dramatyczny, charakter nieskazitelny, zdolności umysłowe — czynią go jednym z najulubieńszych mężów XVIII wieku. Postawiony naprzeciw Augusta II i III na tle wieków i obyczajów, jaśnieje blaskiem ideału. Zaprawdę poezya, chcąc stworzyć typ mogący zająć i obudzić współczucie, nie mogłaby wymyślić nic piękniejszego, bardziej urozmaiconego i sympatyczniejszego nad żywot jego. Od poznania się z Karolem XII do wydania córki za Ludwika XV — co za szereg wypadków, jakie tło różnobarwne, ile i jakich postaci do koła!
Leszczyński do zgonu zachował dla Karola XII i charakteru jego cześć, na którą w istocie szwedzki król bohater zasługiwał. Zachował się dotąd w Szwecyi oryginalny portret Leszczyńskiego, zupełnie tak przyodzianego, jak się zwykle nosił Karol XII — w długich bótach, granatowej kurtce opiętej, podpasanej skórzanym pendentem, z rękawicami łosiowemi, z mieczem nieodstępnym u boku. Dał się tak malować Stanisław dla przyjaźni i czci Karola.
Portrety Leszczyńskiego są liczne, a niektóre z nich bardzo piękne. Między innemi obojga królestwa przez Van Loa, wielekroć sztychowany.
Medalów z popiersiami jest dosyć w Raczyńskim. W Sybilli puławskiej były dwa portrety miniaturowe.
Posąg w Nancy w r. 1831 wykonał Jaquot.
Grobowiec w Nancy, w kościele Notre Dame de Secours (z 1710 roku, podobno Girardon’a).
O mozaikowym portrecie, wykonanym w Rzymie, pisze l’abbé Richard (1768), iż był bardzo podobny i nie kosztował więcej nad 1,200 franków.
W zbiorze hr. Mieroszewskiege popiersia obojga królestwa na bukszpanie rzeźbione.
Sztychowali: Cars, Colin, L. A. Fryderyk Busch, Besoet, J. C. Hoffner, Friedrich A., D. Klein, N. de l’Armessin, Strachowski, Lewicki, Bause, Blaisot, Haid J. J., Girardet, Cochin fils, Desrochers S.
Ucieczkę z Gdańska sztychował Daniel Chodowiecki.

Z rodziny Leszczyńskich, Bogusława sztychował J. Falek; Jana wojewodę poznańskiego, Bloemaert, Lerch; Wacława i Andrzeja, J. Falck; Andrzeja, W. Hondius.