Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Wizerunki książąt i królów polskich.djvu/437

Ta strona została uwierzytelniona.
XXXIX.
Stanisław August Poniatowski.
Urodz. 17-go stycz. 1732, — Koronow. 1764. Umarł. 12 lut. 1798 r.

N



Napróżnobyśmy temu ostatniemu całej jeszcze Rzeczypospolitej królowi elekcyjnemu starali się wyszukać sławnych przodków w starej Polsce. Trzebaby po nich chyba w istocie sięgać aż do bajecznych włoskich Viteliuszów. Rodzina Poniatowskich, szlachecka z Dusznik i Poniatowa, mała, nieznana, ukazuje się tu i ówdzie w XVII wieku. Podczas rokoszu Zebrzydowskiego znajduje się jeden rotmistrz tego nazwiska; później słynie prorokini, wizyonerka Krystyna, której niedorzeczne objawienia i widzenia drukowano. Po za dziadem króla panują nierozjaśnione mroki.
Prawdziwą rodziny głową, twórcą jej, jest znakomity kasztelan krakowski, ojciec króla, mąż istotnie nadzwyczajnemi zdolnościami obdarowany od natury, — człowiek umysłu, energii, działalności potężnej, którego wartość to najlepiej ocenić daje, iż bez imienia, bez znaczenia