Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Wizerunki książąt i królów polskich.djvu/67

Ta strona została uwierzytelniona.
VIII.
Władysław II.
1139 — 1142 (1146, 1148?).

N



Najstarszy syn Krzywoustego, Władysław, urodzony z Rusinki Zbisławy, naznaczony przez ojca najwyższym zwierzchnikiem nad braćmi ze stolicą w Krakowie, objąwszy rządy, sam, czy też z porady żony, córki margrabi austryackiego, sięgnął zaraz po jedynowładztwo wzorem poprzedników. Przyrzekał opatrzenie braciom, ale panować chciał sam, władzy z nimi nie dzieląc.
Zdaje się, że druga żona Krzywoustego, wdowa po nim Salomea, musiała mieć silniejsze stronnictwo za sobą i dziećmi, szczególniej zaś duchowieństwo, które testament nieboszczyka natchnęło i w obronie jego stanąć się czuło obowiązanem. Nie powiodło się więc Władysławowi, przeciwko któremu wystąpił arcybiskup gnieźnieński i Wszebor, wojewoda sandomierski: — musiał zbrojno stanąć i zdobywać państwo, którem chciał zawładnąć. Sił nie miał po temu; ani pomoc Rusi, na którą rachował, ani ta, na którą żona jego Niemka liczyła, nie starczyły do utrzymania go na tronie przeciwko synom Salomei.
Niechęć duchowieństwa obróciła się szczególniej przeciwko królowej, obwiniając ją samą głównie o zachcianki przywłaszczenia i pokrzywdzenia rodzeństwa.