sierota, proletarjusz, włóczęga, po co mam tam iść, gdzie mnie z łaski i miłosierdzia przyjmować będą? Nie mogę....
— Moja droga — przerwała Tola — ja nie rozpaczam dla tego — tyś kobieta, powinnaś na to znaleść sposób, ażeby on był u ciebie, gdy ja cię o to tak pięknie proszę...
Uściskały się — doktorowa wyszła, a Tola rzuciła się, twarz rękami zakrywszy, na kanapę.
∗
∗ ∗ |
Nie ma na świecie piękniejszych instytucji nad zakłady miłosierdzia — lecz smutniejszego nad nie widoku trudno znaleść na świecie. Nieszczęsny ten porządek wymaga, aby ludzie byli przekładani pod numerami w salach, które przypominają fabryki... aby ich łóżka stały w systematyczne rzędy ustawione, jak szuflady wielkiéj kolekcji okazów naukowych. Chory przestaje tu być człowiekiem, staje się numerem i chorobą. Przepraszam za porównanie, — jak zwierzęta u żłobów leżą ci nieszczęśliwi, opuszczeni, zdani na ręce obce... a nawet pociecha religijna przychodzi tu tak samo, jak porcja bulionu. Jest coś na wszelki wyraz smutnego w tém zbiorowisku istot, których nic nie łączy z sobą oprócz, wspólnéj niedoli.
To coś nakształt pourywanych liści od kwiatów tysiéca... i złożonych dla jakiegoś experymentu... z każdéj rodziny po listku a wieleż z tych liści na pół zeschłych — zapomniało o kwiecie, do którego wieńca należały?? To téż gdy nad takiém łożem samotném, przedostatnią pościelą człowieka, żywym grobem, który ona zwiastuje, ujrzy się pochyloną twarz tego anioła pociechy, który się zowie Siostrą Miłosierdzia — gdy się słyszy szept łagodny, co choremu przypomina głos matki, siostry lub żony, gdy taka kapłanka zatrzyma się dłużéj u zapomnianego kątka, w którym ból słowami pociechy — któreżby oko łzą wzruszenia nie zaszło a serce i czcią nie uderzyło?
Są między ludźmi anioły....
Taki właśnie aniół, chociaż w bardzo skromnéj i
