Strona:Józef Ignacy Kraszewski - Zygmuntowskie czasy Tom 2.djvu/19

przyszło ono do nas z włoskiego, zapewne w XVI wieku, ze znaczeniem takiem, jakie doń we Włoszech, Anglji i Francji przywiązywano, to jest rozpustnika, włóczęgi, urwisa. Początkowo w wiekach średnich, wyrazem Ribaldi oznaczano ciurów, sługi wlokące się za wojskiem „servientes exercitus qui publica lingua dicuntur Ribaldi“, później dopiero w XIII wieku Ribaldus służyć począł za nazwisko Klechom i kleszemu gminowi. Jakim sposobem Rybałt u nas Klechę znaczyć mógł i za synonim jego użyty został? Obyczaje tej klasy tłumaczą.
 Klechy dzielili się na dwie klasy: żonatych, nieżonatych (uxorati et adolescentes). Ci ostatni na wyświęconych i świeckich (ordinati et saeculares). Do Klechów liczono dzwonników (camparatores) i organistów (organarii). Przy większych kościołach Klecha starszy, zwany pospolicie Senior, Rektor albo Mistrz (Magister), utrzymywał szkołę, a w niej żaków uczył kantu z partesów (z nót z partytury), Graduału, Chorału, Mszy, Lamentacyj, Psalterium pogrzebowego, Wigilij i t. d., najczęściej bezpłatnie.
 Do szkółek takich uczęszczały sieroty i dzieci chłopskie (wątpić żeby ubogiej szlachty?). Klecha od siebie i swoim kosztem utrzymywał dla kościoła i szkółki Kantora. Kantor (zawsze Klecha) niżej stał w hierarchji kleszej; za nim był już immediate dzwonnik. Bardzo było małe myto Klechów, dwanaście do piętnastu groszy i tak zwana od chłopków petycja (proszone) snopkowe, z którego plebani czwarciznę mieli prawo pobierać. Do Klechów należał także czwarty grosz uzbieranej przez dziada jałmużny, czwarta część ofiarnego chleba i t. d. Plebani w święta, w uroczystości, obowiązani im byli dawać obiady. — Oprócz wymie-