Strona:Józef Milewski - O kredycie rolniczym.pdf/15

mieć używanie pieniędzy bezpośrednio lub pośrednio powziętych z obcych gospodarstw z obowiązkiem jakiegoś za to świadczenia po pewnym czasie,” a o ie pierwsza definicya w znakomity sposób obrazuje działanie kredytu, jego znaczenie i zadanie ekonomiczne, o tyle definicya Bilińskiego kładzie wielki nacisk na moment, że otrzymane w drodze kredytu pieniądze są z obcego gospodarstwa powzięte, że dłużnik będzie musiał po pewnym czasie zwrócić wierzycielowi, co otrzymał, że więc tylko istotnie wytwórcze zużycie tych obcych pieniędzy, istotne pracowanie niemi a nie wydanie ich, uchroni dłużnika od straty, od oddania na umorzenie długu swego własnego mienia, o czém się u nas na nasze nieszczęście zbyt często zapominało i zapomina. Ztąd téż doszło u nas do smutnego w następstwach arcywysokiego zadłużenia własności ziemskiéj, bośmy nie zrozumieli, że zaciąganie długów hipotecznych jest sprzedażą, ubraną tylko w inną trochę formę, jest nadaniem innym praw do naszéj ziemi, że w razie złego użycia kredytu, niezaspokojenie zobowiązań, my ziemię tę innym będziemy oddać zmuszeni.
 Powiedziano wyżéj, że wierzyciel dający kredyt otrzymuje w zamian od dłużnika przyrzeczenie późniejszego świadczenia; ale nie każde przyrzeczenie skłania wierzyciela do udzielenia kredytu, lecz musi to być przyrzeczenie wzbudzające zaufanie u wierzyciela w przyszłą chęć i możność świadczenia ze strony dłużnika. Wszystkie przeto stósunki kredytowe opierają się na tém zaufaniu, a to zaufanie opiera się znów tak na osobie dłużnika, jego charakterze, zdolności i umiejętności pracy, jak na posiadanych przez niego wartościach. Odpowiednio do téj podstawy zaufania rozróżnia się téż kredyt osobisty i rzeczowy. A ponieważ w dziedzinie wartości przedewszystkiém wartość znajduje uznanie i uwzględnienie, ztąd téż im więcéj kto posiada, tém chętniéj i na tém dłuższy czas i tém więcéj użyczą mu wierzyciele wartości, które bogaty dłużnik może zużyć wytwórczo w swém gospodarstwie, i zasiliwszy nowym kapitałem