Strona:Józef Milewski - Zagadnienie narodowej polityki.pdf/196

tworzony dziejową wspólnością odrębnej, a powstałej wskutek szczególnych miejscowych wpływów kultury, opartej na tożsamości używanego przez nich języka«.
 »Związek, noszący miano narodu, rozciąga się na jednostki, przejęte świadomością swej dziejowej spójni i odrębnej łączącej je kultury; …miano prawdziwych członków narodu nie może być rozciągane ani na ciemne masy mieszkańców kraju, wśród których naród się rozwinął, ani też na jednostki wyższych nawet sfer, spokrewnione z członkami narodu pochodzeniem, lecz nie uznające swej z tymiż członkami dziejowo-kulturnej spójni lub nieświadome takowej. Ciemne masy mieszkańców kraju, jakkolwiek będą miały swą narodowość, podług znaczenia, które niżej określimy, dopóki tylko pozostaną ciemnemi, nie mogą stanowić narodu we właściwym znaczeniu tego słowa, ponieważ spójnia ich z członkami narodu opiera się tylko na łączniku językowym. Masy te stanowią bierny materyał narodu; naród zaś o tyle staje się potężniejszym i dzielniejszym, o ile ogólną swą duchową spójnię rozciągnie na najszersze sfery, usuwając z obrębu swego istnienia ciemnotę… Wyższem przeto zadaniem narodu jest pielęgnować odrębność swej dziejowej językowej kultury, aby za jej pomocą podnosić i uszlachetniać w obrębie swego istnienia żywioły ciemne i martwe duchowo, świecić przykładem cnót i szlachetnych działań społecznych«.
 Przechodząc dalej do określenia pojęcia narodowości, pisze: »narodowość oznacza poprostu przynależność jednostki do grupy społecznej, dającą się stwierdzić jedynym konkretnym, widocznym dla ogółu warunkiem tożsamości przyrodzonego języka, łączącego jednostkę z grupą. Narodowość więc… nie jest niczem innem, tylko przyrodzonem prawem bytu społecznego, łączącem z sobą ludzi tożsamością używanego przez nich języka. Narodowość jest obok tego jednym z zasadniczych warunków istnie-