Strona:Józef Milewski - Zagadnienie narodowej polityki.pdf/384

wiązek tego podatku dla wszystkich, mających więcej, niż minimum egzystencyi, powinien być ogólnie przyznanym i uznanym. Przekonania każdego rozstrzygną, jakiego kierunku pisma i wydawnictwa będzie popierał; ale im więcej ktoś ceni swoje przekonania, im większą do tego przywiązuje wagę, aby one zapanowały w ideach i życiu narodu, tem więcej też pamiętać powinien, że zwycięską konkurencyę zdołają prowadzić tylko wydawnictwa, poparte należycie materyalnie, aby swą jakością módz ograniczać szkodliwą czy tandetną konsumcyę, aby swą propagandę módz wciskać się w względnie najszersze koła. Liczyć się z tem trzeba, że prasa jest wzrastającą potęgą, że czytanie gazet stało się zwyczajem powszechnym, dotarły one już i do chaty i do warsztatu i do służby; ubolewanie nad tem, które wogóle uważam za błędne, nic nie poradzi, wzdychanie tylko za rzekomo lepszą przeszłością, to donkiszoterya polityczna; jako objaw rozumu stronnictwa konserwatywnego Anglii podnoszono, że zawsze umiało stanąć na realnym gruncie faktów dokonanych. Tego i nam potrzeba. Zadaniem przeto realnej naszej polityki staje się dostarczenie dobrej prasy, krzewiącej świadomość i poczucie obowiązków narodowych, spełniającej misyę kulturno-wychowawczą, przyuczającej społeczeństwo do realnej myśli o zagadnieniach narodowego życia. Prasa ta winna dotrzeć do wszystkich warstw. Taka prasa może być ważnym środkiem politycznym, jej stworzenie i utrzymanie wszędzie jest naszą potrzebą i zadaniem.
 Z natury swej musi prasa informować i o tem, co się zagranicą dzieje, musi omawiać działalność rządów, parlamentów, lecz powinna świadomie przedewszystkiem i co do zagranicy nie ograniczać wiadomości do działań rządu i parlamentu — bo to tylko część życia, a informować należy o całości życia — dalej winna równomiernie poruszać sprawy i życie krajowe, przyuczyć do my-