kowe, bądź specyalne fachowe znaczenie; potrzeby ich i znaczenia nie potrzeba dopiero udowadniać; natomiast warto zwrócić uwagę na środki celem krzewienia politycznej kultury. Liczyć się z tem musimy, że wpływ na politykę nie jest dziś już nigdzie sprawą jakiejś uprzywilejowanej kasty, lecz że ogół obywateli ma ten wpływ. Niedostateczna polityczna edukacya tego ogółu może się przez to stać niebezpieczeństwem, wprost szkodą narodu. A szkoły dają ludziom tylko ogólne i fachowe wykształcenie; i nauki polityczne są do dziś ujęte w system zawodowej prawno-administracyjnej nauki, tak że słuchacze innych wydziałów czy zakładów — a oni stanowią przygniatającą większość społeczeństwa — nie mają nawet możności nabycia potrzebnych wiadomości politycznych, bo nawet o ile istnieje u nas polityczna literatura, jest przeważnie pisaną przez specyalistów. A to nie wystarcza, nie odpowiada dzisiejszym stosunkom i potrzebom politycznym narodu. Prasa może tylko uzupełniać, rozwijać polityczną świadomość, nie może dawać jej podstaw systematycznych. Licząc się z tem, podjęto też w licznych krajach zagranicznych usiłowania, aby tej nagłej potrzebie rozszerzenia kultury politycznej możliwie zaradzić. w tym celu podjęto wydawnictwa[1] i wykłady, jedne i drugie obliczone przedewszystkiem na koła o ogólnem wykształceniu; wydawnictwa te i wykłady mają więc popularyzować — w poważnem znaczeniu — wiedzę polityczną.
- ↑ Znam takie angielskie wydawnicto: The English Citizen francuskie: La vie nationale, Les études contemporaines, wydają one niewielkie tomiki, obejmujące całość jakiego tematu, n. p.: La Politique, La question sociale, Les Finances i t. d. Przypominam też, że na wzór paryskiej École des sciences politiques powstały podobne instytucye w Anglii i Niemczech. Stworzenie takiego zakładu u nas uważam za pilną potrzebę, również i stworzenie poważnego wydawnictwa biblioteki politycznej.
