Strona:Józef Milewski - Zagadnienie narodowej polityki.pdf/393

tylko dwie skrajności: przedsiębiorstwa najbardziej ryzykowne, spekulacya prosta, lub wręcz przeciwnie książeczka Kasy Oszczędności; nawet ściśle lokacyjne emisye krajowe nie znajdują należytego popytu, obce banki łatwo wkładkami czy emisyami wyciągają nasz kapitał z kraju. Prócz zacofania tkwi w tem i naiwne większe zaufanie do obcych, niż do swoich, i lenistwo myśli, które nie chce zbadać szansy udziału w nowym zakładzie i brak poczucia obowiązków, jakie majątek nakłada. A to wszystko razem jest hamulcem rozwoju kraju.
 Warunkiem skuteczności stowarzyszenia jest dalej jasny, konkretny, ściśle oznaczony cel i konsekwentna służba dla tego celu. Ze względów prawnych okaże się nieraz wskazanem pomieszczenie w statucie obszernego zakresu celów, aby uniknąć zarzutu nielegalnego działania lub częstych zmian statutu, poza tem jednak założyciele winni jasno wiedzieć, co chcą i mogą zrobić, jakich użyją środków i ludzi. Właściwością nizkich ustrojów jest brak specyalizacyi organów i funkcyj, wyższe ustroje wykazują wzrastającą specyalizacyę, i w życiu społecznem spotykamy też podział pracy coraz dalej się rozwijający. Wymaga tego dokładność wykonania zadań, potrzebna coraz więcej intenzywna działalność. Rozwój stowarzyszenia może prowadzić do powiększenia zakresu prac, ale to może skutecznie nastąpić tylko w miarę już dokonanego własnego rozwoju.
 Idea podziału pracy nie jest u nas dostatecznie rozumianą i stosowaną. Zaznaczyłem już przy stronnictwach, że mają szkodliwą dążność rozszerzania swej działalności poza właściwe granice, widziałem i projekty stowarzyszeń, chcących spełniać najróżniejsze cele, przez to żadnego spełnić dobrze niemogące, i widziałem ludzi, wciąganych w przeliczne i przeróżne prace i organizacye, niezdolnych przez to żadnej sprawy gruntownie podjąć i przemyśleć, zużywanych na prezesów od wszystkiego;