perskich (por. Wilhelm Bode: „Vorderasiatische Knüpfteppiche“ ryc. 1, 2, 3, 4, 23, 37 i in.).
Inne niewyraźne ornamenty malowane na kamiennych obramieniach łuków arkad w nawie głównej i poprzecznej składają się z rozet i stylizowanych liści, używanych w zdobnictwie bizantyńskiem XV i XVI wieku. Odkryte malowidła dekoracyjne i figuralne nie mają niemal nic wspólnego z ozdobami obu wspomnianych ewangeliarzy ormiańskich. Ornamentyka ich, oprócz znamion ogólnych (krzyżyki) jest zupełnie odmienna, ormiańsko-wschodnia (perska). Jest to również jednym z dowodów, że odkryta polichromja katedry może pochodzić najwcześniej z drugiej połowy wieku XV, a raczej z pierwszej XVI. Świadczy o tem także odkryty fragment malowidła po przeciwnej stronie w nawie bocznej, poza usuniętym ołtarzem M. B. Co do techniki i kolorytu jest on identyczny z malowidłami we framudze okiennej, znajduje się jednak na trzeciej, wzgl. może na czwartej warstwie polichromowanego tynku od spodu, t. j. od nagiego muru kamiennego. Część tego malowidła zachodzi też na późniejszy mur ceglany (zamurowane drzwi?), co tem dobitniej wskazuje na jego pochodzenie z okresu po większych przeróbkach, odbudowach i gruntownych przemalowaniach wnętrza katedry.
Równocześnie z odkrywaniem resztek dawnych polichromij bizantyńskich, nadniszczonych ciosów filarów i ozdób rzeźbiarskich wyłania się z jednej strony kwestia ich zachowania, wzgl. konserwacji, z drugiej zaś godne uporządkowanie wnętrza świątyni do celów kultu. Uzgodnienie obu konieczności nie będzie zbyt trudne.
Malowidła we framudze okiennej będą oczywiście w całości zachowane, należycie odczyszczone i wyretuszowane tonami neutralnemi przez Prof. Jana Rutkowskiego[1] z Warszawy. To samo odnosi się do ornamentów na obramieniach łuków, oraz do ozdób rzeźbiarskich na gzymsach, które dadzą się bardzo dobrze uzupełnić według partyj jeszcze w całości zachowanych, o rysunku dokładnym i wyraźnych kolorach.
Także obie zupełnie obtłuczone głowice na cienkich kolumnach mogą być bez większej ujmy dla zabytku dorobione w charakterze romańsko-bizantyńskim, jednakże z wyraźnem zaznaczeniem epoki dzisiejszej. Wszystkie dziury, rysy i szczerby w ciosach filarów będą należycie wykitowane odpowiednio przyrządzoną, trwałą masą kamienną,
- ↑ Prof. Rutkowski po ukończeniu szkół w Poznaniu odbył dłuższe studja w Niemczech u Furtwänglera, Volla i Hausera. Studjował również chemję malarską. Następnie pracował przez pięć lat w Paryżu, jako współrestaurator obrazów w Luwrze. Jako konserwator obrazów Min. W. R. i O. P. odnowił słynny tryptyk bodzentyński, obraz Rubensa z Kalisza, freski w Lublinie, Gnieznie i Toruniu, oraz cały szereg innych malowideł ściennych i obrazów: (M. B. Częstochowska, Ostrobramska i t. d.).
