43. Dla większości ludzi prawa, rytuały, przepisy i ceremonje zwyczajowe są przedewszystkiem dla tego tak cenne, że naruszanie ich daje sposobność do obmawiania i czernienia bliźnich.
44. Rozmaitych przykazań i przepisów moralności wyuczamy się filologicznie, t. j. nie dla tego, ażeby je wypełniać, ale tylko żeby popisywać się erudycją i mydlić ludziom oczy. Stosujemy zaś te przykazania i przepisy moralności oportunistycznie, t. j. geschäftsmässig.
45. Bardzo wielu ludzi utożsamia prawność z własną samowolą i kaprysem, a wszelkie odwoływanie się do prawa uważa za obrazę osobistą.
46. Poczucie sprawiedliwości oraz dążność do urzeczywistnienia ideału sprawiedliwości istnieją tylko w świecie psychicznym. Sprawiedliwości zaś objektywnej, sprawiedliwości w życiu i w świecie wogóle — nigdy nie było i nigdy nie będzie.
47. Poczucie sprawiedliwości może być właściwe tylko człowiekowi, wolnemu od przesądów i na wskróś demokratycznie usposobionemu. »Demokratyczność« oznacza tu nie formę rządu, ale, po nowożytnemu, zasadę równości wszystkich ludzi.
48. Prawdziwe wolnomyślicielstwo, prawdziwa »demokratyczność«, prawdziwy altruizm — możliwe są tylko we wzajemnem połączeniu.
49. Jeden ze współczesnych poetów hiszpańskich [1] powiedział: „todos los justos por un bueno“ (wszystkich
- ↑ Campoamor. — Hiszpanom ludzie «sprawiedliwi» i czyściciele ludzkości, w rodzaju błogosławionego Tomasza de Torquemada i świętego Piotra Arbues de Epila, dali się dobrze we znaki.
