Strona:J. Grabiec - Powstanie Styczniowe 1863—1864.djvu/123

VII. PRZEDMURZE ZACHODU.

Plany powstania na Litwie i Rusi. Pomoc z za kordonu. Wyprawa morska Łapińskiego. Legje zagraniczne. Partje i potyczki na Litwie w maju. Kampanja Sierakowskiego. Ruchy socjalne przeciw powstaniu w Inflantach. Klęska Topora w woj. Mścisławskim. Zdrada Podola. Wołyń. Powstanie na Ukrainie. Jego przebieg. Represje rosyjskie. Polityka Rosji. Agitacja przeciw Polsce. Wezwanie do narodu w obronie prawosławia i rosyjskości na Litwie i Rusi. Adresy, manifestacje. Liberalne reformy. Sojusz z Prusami i Ameryką. Wzmożenie armji. Wysłanie do Wilna Murawjewa. Dyplomacja europejska. Nota jednobrzmiąca Austrji, Francji i W. Brytanji. „Sześć punktów“. Słabość nacisku i widoczna niechęć mocarstw do wojny. Wzmagający się szowinizm w Rosji. Zamiary przywrócenia Mikołajewskiego regime’u w Królestwie. Powstanie zbrojne w Lubelskiem, Sandomierskiem, Krakowskiem, na Mazowszu, w Kaliskiem. Gallier i Taczanowski. Podlasie. Partje Podlaskie. Bitwy i potyczki w Płockiem. Augustowskie. Kampanja Wawra. Litwa. Grodzieńskie. Zmudź. Klęski wileńskie w czerwcu. Zmiany w Rządzie Narodowym. Mierosławski. Opozycja czerwonych. Spiski przeciwko Rządowi Narodowemu. Hasła czerwieńców. Zamach stanu Lempkego. Rząd radykalny. Jego niemoc. Chaos w organizacji. Waszkowski zabiera z Głównej Kasy Królestwa 20 miljonów złp. Majewski. Upadek Rządu radykalnego.

 Hasło: „Krew przelana za niepodległość oznaczy granice przyszłego państwa polskiego“ — dane przez mężów stanu Francji naszym dyplomatom i politykom, nad Sekwaną zamieszkałym, było przewodnią myślą powstania na kresach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej. Z tą zasadą połączono zresztą i cel czysto praktyczny. Zachęceni przebiegiem powstania w pierwszych dniach jego w Królestwie, kiedy to koncentracja wojsk, wywołana paniką wśród moskali, pozwoliła ruchowi mimo niesłychanie słabych sił rozwinąć się należycie, przywódcy polscy na Litwie postanowili i tam wywołać takąż koncentrację za pomocą jednoczesnych wybuchów w różnych punktach kraju. To właśnie miał na widoku Sierakowski, przedstawiając Wydziałowi Litwy swój plan, który został przyjęty. Powstanie na Litwie i Rusi miało jeszcze jedną przewagę nad ruchem początkowym w Królestwie. Oto, obe te dzielnice były jednolicie i dobrze zorganizowane przez Białych,