Strona:J. Grabiec - Powstanie Styczniowe 1863—1864.djvu/151

Józefat Ohryzko. Oddział ten dostarczał powstaniu mnóstwa oficerów, mapy sztabowe, plany fortec, wiadomości i tajemnice dyplomatyczne i wojskowe, utrzymywał stosunki z rosyjskiemi żywiołami opozycyjnemi, rewolucyjnemi i t. d.
 Taki był zarys ogólny poszczególnych instytucji Rządu Narodowego, jaki ostatecznie zorganizował się w początkach lipca. Skład tego rządu zmieniał się. Awejde, wysłany na Litwę, jako komisarz pełnomocny został tam aresztowany; Majewski, Gołemberski i Janowski pozostawali stałe w składzie rządu. Uzupełniali ich różnemi czasy: Stosław Łaguna, Włodzimierz Milowicz, inżynier Józef Grabowski i obywatel ziemski, cywilny wojewoda krakowski — Mieczysław Chwalibóg... Krzemiński, kilkakrotnie aresztowany i wypuszczany dla braku dowodów, a stale śledzony, w sierpniu musiał przestać uczęszczać na posiedzenia Rządu. Wybitny natomiast głos uzyskał, obok Karola Majewskiego, będącego echem swoich mocodawców, Wacław Przybylski.
 Programową odezwę „do Ludów i Rządów Europy“ pióra Stanisława Krzemińskiego ogłosił Rząd Narodowy z datą 31 lipca.
 „Pierwszy raz od chwili powstania naszego narodu odzywamy się do Was bracia w europejskiej rodzinie — pisze odezwa. — Odzywamy się dziś dopiero, bośmy pragnęli mówić nie na zasadzie bohaterskiej przeszłości naszej, ani też świętych praw naszych, lecz na zasadzie żyjącego faktu.
 „Faktem jest już, nietylko ogólne powstanie narodu, nie potrójna liczba walczących w stosunku do broni w naszej mocy się znajdującej — ale faktem jest odrodzenie się organizmu narodowego, funkcjonującego mimo całych więzów zewnętrznych; faktem jest zmuszenie Moskwy do używania zamachów na ludzką naturę i Boski porządek rzeczy, bo niema w ludzkich kombinacjach sposobu na utrzymanie tego, co siła natury wyrzuca; faktem jest wszechwładza Rządu Narodowego nad wszystkiem, co polskie nosi miano, wszechwładza li tylko na dobrowolnym uznaniu oparta. Fakt to doniosły dla każdego, kto wie, że trzykroćstotysięczna armja starego żołnierza broni u nas władzy najazdu; dla każdego, kto nie chce niewidzieć, że za najdrobniejszą nawet uległość Rządowi Narodowemu Moskwa śmiercią płaci, o ile tylko ręka jej sięga.
 „Ze stanowiska tego to faktu Polska do Was, Ludy i Rządy, przez organ władzy swojej przemawia.