Strona:J. Grabiec - Sto lat walki o prawa Królestwa Polskiego 1815—1915.pdf/25

Ta strona została uwierzytelniona.

Królestwa z r. 1831. Odpowiednie artykuły zamieszczano w prasie, zarówno polskiej, jak angielskiej i niemieckiej w Stanach Zjednoczonych — a zasady streszczano w rezolucyach mityngowych w całym szeregu miast i osad.
Po zdobyciu Warszawy — Polacy amerykańscy przystąpili do pracy w tym duchu nad dyplomacyą. Konferencya z Sekretarzem Stanu Lansingiem, obawiającym się zarzutów nieprzestrzegania neutralności, nie doszła do skutku. Natomiast memoryał, uzasadniający konieczność reaktywowania Królestwa Polskiego z 1831 r., które zerwało unię z Rosyą i dąży do rozszerzenia swych granic, poparty motywacyą z dziedziny prawa międzynarodowego, państwowego, dyplomacyi i historyi, został uroczyście wręczony ambasadorowi niemieckiemu hr. Bernstorfowi, oraz zastępcy ambasadora Austro-Węgier br. Zvedinek’owi. Kopie memoryału rozesłano przedstawicielom wszystkich państw z wyjątkiem Rosyi, treść zaś ogłoszono w większości prasy amerykańskiej. O ile wiadomo, obaj ambasadorowie przesłali złożone sobie przez Polonię ameryrykańską memoryały swoim rządom — za pośrednictwem łodzi podwodnej „Deutschland“.
Akcya amerykańska, o której — ze względu na słabą znajomość stosunków naszych w Ameryce — mówiłem nieco obszerniej, była ostatnim, chronologicznie rzecz biorąc, epizodem walki o państwowość naszą przed aktem 5 listopada.
Streściliśmy w krótkości przebieg walki o własną państwowość, jaką społeczeństwo polskie toczyło w zaborze rosyjskim w ciągu ostatnich stu lat.
Rok 1815 jak widzieliśmy, był przełomowym. Hasło „Jeszcze Polska nie zginęła, póki my żyjemy!“, nucone przez garść uzbrojonych straceńcow, legionistów Dąbrowskiego, w odpowiedzi na wymazanie imienia Polski przez Traktat Petersburski 1797 r., wieńczący dwudziestopięcioletni okres rozbiorów Rzeczypospolitej — w tym roku zwyciężyło. Spisek całej nieomal Europy — Kongres Wiedeński — państwowość polską uznał za fakt dokonany.
Tę rolę Kongresu — owych przeklinanych „Traktatów