Strona:J. Grabiec - Syonizm niepodległościowy przeciw Państwu Polskiemu.pdf/17

tendować o stanowiska jego najbardziej zasłużonych kawalerów. Dmowski zaś bardzo skutecznie starał się poprawić fatalną z punktu widzenia stosunków polsko-rosyjskich omyłkę Kazimierzą Wielkiego, który przy całym swoim geniuszu, nie przewidział, niestety, potrzeb polityki demokratyczno-narodowej w r. 1915.
 Epokowa deklaracya Rady Miejskiej stoł. miasta Warszawy w dn. 24 lipca 1916 r. — pozwala nam przekazać całą moskalofilską akcyę demokratów narodowych w kraju do dziedziny historyi i na razie rzucić zasłonę na całą jej działalność krajową aż do 5 sierpnia 1915 r. Z tą datą N. D., uczepiwszy się trenów „naszego“ wojska, idzie „na tułaczkę“. Polityka też jej — jako stronnictwa — odtąd zaczyna nosić charakter wybitnie emigracyjny.
 Demokracya Narodowa w kraju podpisała deklaracyę powyższą — mniejsza z jakiem sercem i jaką myślą, — dość że podpisała, stanąwszy na gruncie państwowości polskiej, jako kryteryum polityki narodowej.
 Dopóki kwestya państwowości polskiej była kwestyą czysto akademicką, szło dobrze. W dniu jednak 5 listopada ten błogi dla naszej endecyi stan ustał. Sprzymierzeni monarchowie mocarstw centralnych ogłosili nam w formie uroczystej, że państwowość polską przyjmują jako zasadę i punkt wyjścia polityki polskiej mocarstw tych w sprawie ziem, wydartych Rosyi przez ich armie. Sprawa polska stała się odrazu kwestyą wyłącznie międzynarodową, i Kongres, likwidujący w przyszłości obecną wojnę, będzie w naszej sprawie musiał się wypowiedzieć, czy tę zasadę uznaje, czy też ją zwalcza.
 Przeciwko idei państwowości polskiej już zaprotestowała wyraźnie Rosya, występując otwarcie i uroczyście przeciwko aktowi 5 listopada z protestem, gdzie nazywa nas — obywateli Królestwa — swoimi poddanymi. Nie znamy treści protestów innych mocarstw koalicyi, wiemy jedynie, że popierały dotąd rosyjską zasadę: kwestya polska jest wewnętrzną sprawą Rosyi.